Όχι πολιορκημένοι. Μόνο ελεύθεροι!

ΜΟΝΟΛΟΓΩΝΤΑΣ

---------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

Όχι πολιορκημένοι. Μόνο ελεύθεροι!

Το διαβάζω συχνά. Το ακούω συχνότερα. Πως είμαστε «Ελεύθεροι πολιορκημένοι»…

Λάθος. Μόνο ελεύθεροι είμαστε, όχι πολιορκημένοι. Ούτε καν μεταφορικά. Όλοι μας γνωρίζουμε πως το «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» είναι ο τίτλος τού συγκλονιστικού ποιήματος του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, που έγραψε για την μεγάλη θυσία τού Μεσολογγίου.

Τέτοια εποχή ήταν. Στις 25 Απριλίου τού 1825 ξεκίνησε η πολιορκία, στις 10 Απριλίου τού 1826 τελείωσε. Με την Έξοδο. Ένας χρόνος φρικτός. Γάτες, ποντίκια, σκυλιά φαγώθηκαν. Και θάνατος… Αλλά και πείσμα, μέχρι απελπισίας, για ελεύθερη ζωή.

Η Ιστορία μάς λέει πως και το Μεσολόγγι θα άντεχε, αν…

Όμως ακόμα και σ’ εκείνες τις ώρες, ομόνοια δεν υπήρξε. Ναυτικοί διεκδικούσαν τους μισθούς τους. Ο Καραϊσκάκης χολωμένος. Έπεσε το Μεσολόγγι. Μέχρι και οι πέτρες έκλαψαν. Όσες είχαν απομείνει όρθιες.

Αλλά και σήμερα υπάρχουν αρκετοί που ποτίζουν το δέντρο τής διχόνοιας. Κρίμα, γιατί ανήκουν στους καλοπληρωμένους και στους καλά τακτοποιημένους. Σ’ αυτούς που δεν έχουν να χάσουν τίποτα, αλλά προσδοκούν να κερδίσουν πολλά. Από ποιους; Απ’ αυτούς που δεν γνωρίζουν, από την γιαγιά, από τον παππού, από τον καθημερινό άνθρωπο που δεν έτυχε να σπουδάσει, απ’ όλους εκείνους που καταφεύγουν στις ιδεοληψίες…

Σήμερα η ελεύθερη ζωή είναι δεδομένη. Κανένας Τούρκος, κανένας δικτάτορας πάνω από τα κεφάλια μας. Μόνο ένας ιός, μια νόσος να κάνει βόλτες στους δρόμους και έξω από την πόρτα μας. Που αν δεν του απλώσουμε το χέρι μας, δεν μας αγγίζει, φεύγει, ανίσχυρος να μας κατακτήσει και να μας καταβάλει.

Ούτε πολιορκημένοι είμαστε. Με σύνεση και προφυλάξεις, έχουμε τα πάντα: από οδοντογλυφίδα μέχρι το καλύτερο φαγητό. Κι έχουμε ένα σπίτι, έναν καναπέ, ένα ζεστό κρεβάτι, ένα βιβλίο, μια τηλεόραση, μια μουσική, ένα τηλέφωνο, μια οθόνη που μας δίνει την δυνατότητα να μιλάμε με τον φίλο μας στο Λονδίνο και να τον βλέπουμε, να λέμε ανέκδοτα.

Έχουμε και ένα κράτος πρόνοιας, που κάνει προσπάθειες να έχουν όλοι έστω ένα μικρό εισόδημα. Ίσως με κάποιες παραλήψεις, ίσως με κάποια λάθη. Αλλά προσπαθεί. Κανείς δεν μπορεί να το κατηγορήσει πως πήγε για ύπνο. Είναι εδώ και προσπαθεί…

Ακόμα και για τους άστεγους υπάρχει μέριμνα. Δήμοι, οργανώσεις, ιδρύματα.

Δεν είναι έτσι οι πολιορκημένοι, ας σταματήσουν οι κραυγές, οι μεμψιμοιρίες, οι μωροφιλοδοξίες, οι εριστικότητες, οι ανόητες προσωπικές αυτοπροβολές.

Οι μαχητές είναι εκεί, στα νοσοκομεία, στους θαλάμους με τους ασθενείς, στα ασθενοφόρα, στα μικροβιολογικά εργαστήρια. Φορούν άσπρες και πράσινες στολές, γάντια, μάσκες. Ξεχνούν να φάνε, ξεχνούν να κατουρήσουν, ξεχνούν να τηλεφωνήσουν στα σπίτια τους. Δεν φορούν τα ρούχα περιπάτου και δεν κάνουν τους δικαστές, τους κριτές, τους κατακριτές.

Οι μαχητές είναι στον Έβρο, είναι στο Αιγαίο. Δεν κάνουν θεωρητικές αναλύσεις με κουστούμια και γραβάτες. Τρώνε τα χημικά με τις χούφτες, τρώνε τις μολότοφ, τρώνε τις πετριές. Θαλασσοδέρνονται. Πολλές φορές τελειώνουν την βάρδια τους χωρίς να μπορούν να πάρουν ανάσα. Κομμένα χέρια, κομμένα πόδια, μέση κομμένη στα δυο, βρεγμένοι μέχρι το βρακί τους, ξεπαγιασμένοι. Ξέρουν πως και αύριο, σε λίγες ώρες, πάλι τα ίδια. Κι όταν μιλούν στο κινητό τους με τα παιδιά τους, λένε: «Καλά είμαι, μην ανησυχείς…»

Τα γράφω απλά. Δεν έχει θέση η φιλοσοφία, αλλά η πραγματικότητα. Είμαστε ελεύθεροι. Ελεύθεροι ν’ αποφασίσουμε για την ζωή μας και για τον θάνατό μας. Αλλά και για τον θάνατο του διπλανού μας…

Όμως υπάρχει ένα στοιχείο που μετατρέπει την θεωρία σε πράξη. Για να γίνει βίωμα η ελευθερία, απαιτεί εσωτερική πληρότητα και πνευματική διαύγεια. Δεν μπορεί να είσαι ελεύθερος όταν είσαι δέσμιος των παθών σου, όταν δεν μπορείς να συντρίψεις το εγώ σου. Δεν είσαι ελεύθερος όταν δεν αντιστέκεσαι στην ζήλεια, στην εγωπάθεια, στην μικροπρέπεια, στην δολιότητα. Ούτε πολιορκημένος είσαι.

Τι είσαι; Σκλάβος, χαμερπής, ανίκανος να αγαπήσεις, υστερόβουλος.

Δεν είσαι πολιορκημένος τρώγοντας νόστιμο φαγητό και όχι γάτες. Δεν είσαι πολιορκημένος πληροφορούμενος ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει σ’ ολόκληρο τον πλανήτη.

Δεν είσαι πολιορκημένος κάνοντας έρωτα όποτε θελήσεις, αν θελήσεις.

Δεν είσαι πολιορκημένος αν απέναντί σου δεν είναι αυτός που θέλει να σε υποτάξει, να πάρει το σπίτι σου, το παιδί σου, την γυναίκα σου, το φαγητό σου.

Είσαι ελεύθερος! Μόνο ελεύθερος.

Και αυτήν την καλή τύχη την έχουμε σήμερα. Αν την εκμεταλλευτούμε θα βγούμε από την σκληρή αυτήν περιπέτεια με λιγότερες και λιγότερο βαθιές πληγές. Δεν θα δούμε στον δρόμο στρατιωτικά οχήματα να μεταφέρουν φέρετρα. Δεν θα βγούμε με μια οικονομία τόσο σμπαραλιασμένη, που θα χρειαστεί μισόν αιώνα να ανακάμψει. Θα ξαναπερπατήσουμε στους δρόμους άφοβα, δίνοντας το χέρι στους φίλους μας. Ίσως και απολαύσουμε το ελληνικό καλοκαίρι, το ίδιο χαρούμενοι όπως άλλες χρονιές.

Έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για να διαφυλάξουμε την ζωή και την ευημερία μας. Δεν ζούμε σε εποχές που οι πόλεις δεν είχαν αποχέτευση και οι ακαθαρσίες έρεαν στους δρόμους. Δεν ζούμε σε εποχές που έσπαζε η σκωληκοειδίτιδα και πέθαινε ο άνθρωπος μέσα σε γιατροσόφια. Ας το συνειδητοποιήσουμε. Η εποχή μας είναι ιδιαίτερα φιλική και στοργική με τον άνθρωπο. Αρκεί ο άνθρωπος να εκτιμήσει τα κεκτημένα του. Αρκεί να στρέψει τα μάτια του για λίγο στο παρελθόν. Θα είναι μεγάλο μάθημα ζωής. Για όλους…

Εκείνο που προέχει είναι να επιζήσουμε. Αν επιζήσουμε μπορούμε να ξαναγεννηθούμε. Μπορούμε να βρούμε και τους περιπάτους μας και τις διασκεδάσεις μας.

Σηκώνω τα μάτια μου από το πληκτρολόγιο του υπολογιστή και τα αφήνω να περιηγηθούν απέναντί μου, στα ράφια τής βιβλιοθήκης, στις ράχες τών βιβλίων. Σχεδόν όλα μιλούν για την μεγάλη περιπέτεια του ανθρώπου, την αγωνία του, τα πάθη του. Ακόμα κι εκείνα που ανέμελα μιλούν για τις γιορτές τής ζωής.

Για την μεγάλη χαρά τής ζωής, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κρατήσουμε μακριά μας τον θάνατο. Είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε…

Λάρισα, 22/3/2020