Ο παράδεισος μπορεί να περιμένει...

 

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

---------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

---------------------------------------

 

 

Σάλλυ Ρούνεϋ:

 

Κανονικοί άνθρωποι

 

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

 

 

 

Η Σάλλυ Ρούνεϋ είναι Ιρλανδή. Το πρώτο της βιβλίο, «Συζητήσεις με φίλους» έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και απέσπασε τιμητικές διακρίσεις, κάνοντας την συγγραφέα του γνωστή έξω από την χώρα της. Είναι ένα μυθιστόρημα που εστιάζει στον εσωτερικό κόσμο μιας νέας γυναίκας, η οποία αναζητά τον βηματισμό της στη ζωή. Οι αναγνώστες μεταφέρονται στη σημερινή Ιρλανδία και, έστω μεταφορικά,  βιώνουν κάποια στοιχεία μιας άλλης κοινωνίας, όπου κυριαρχούν διλήμματα και ανατροπές. Κυρίαρχο στοιχείο η αβεβαιότητα, με γονείς που έχουν χάσει τους ρόλους τους, αλλά και φίλους που αναζητούν μια ταυτότητα και έναν προορισμό.

Το «Κανονικοί άνθρωποι» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ανατομία τής κοινωνίας τών νέων που εγκαταλείπουν την εφηβεία και αναζητούν την ταυτότητά τους σ’ ένα ρευστό παρόν και εντελώς απρόβλεπτο μέλλον.

Κεντρικά πρόσωπα ο Κόννελ Ουόλντρον και η Μαριάν Σέρινταν. Τους χωρίζει μια άβυσσος κοινωνικών και οικονομικών επιφανειών, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την ιρλανδέζικη κοινωνία τής μικρής τους πόλης.

Εκείνος, γιος εντελώς άγνωστου πατέρα, που η μητέρα του εργάζεται καθαρίστρια στο σπίτι τής μητέρας εκείνης. Όμως ιδιαίτερα ευφυής και ανήσυχος.

Εκείνη αποπροσανατολισμένη. «Ποτέ δε μιλούσαν για χρήματα με τη Μαριάν. Δεν είχαν μιλήσει ποτέ, για παράδειγμα, για το γεγονός ότι η μητέρα της πλήρωνε τη μητέρα του για να τρίβει τα πατώματά τους και να απλώνει τα ρούχα τους ή για το γεγονός ότι αυτά τα χρήματα κυκλοφορούσαν και έρχονταν εμμέσως στον Κόννελ, ο οποίος τα ξόδευε τις πιο πολλές φορές για τη Μαριάν…»,

Η φτώχεια μέσα στην οποία ζει ο Κόννελ και η προσπάθειά του να επιβιώσει ως φοιτητής θα είναι πάντα ένα εμπόδιο στις μεταξύ τους σχέσεις, καθώς η υπερηφάνεια του δεν του επιτρέπει να ζητήσει περισσότερα από την Μαριάν. Ακόμα και στο σεξ, το ζητούμενο γι’ αυτόν είναι η δική της ικανοποίηση και όχι η δική του.

Ο έρωτας που ανθίζει ανάμεσά τους είναι κάτι σαν απαγορευμένος καρπός. Είναι εκείνος που θέλει να την προφυλάξει από κακόβουλα σχόλια, εκπέμποντας μια ασυνήθιστη ωριμότητα για την ηλικία του. Και είναι εκείνος που συνέχεια προσπαθεί ν’ ανακαλύψει τν θέση τους ανάμεσα στους άλλους.

«Ο Κόννελ πολύ θα ήθελε να ξέρει πώς διαχειρίζονταν οι άλλοι την προσωπική τους ζωή, έτσι ώστε να το χρησιμοποιήσει σαν παράδειγμα προς μίμηση».

Τα προβλήματα της Μαριάν έχουν σχέση με την παιδική της ηλικία. Για κάποιο λόγο, που θα μείνει στο σκοτάδι μέχρι και το τέλος τού βιβλίου, θα δέχεται τις βιαιότητες του αδελφού της και την εκνευριστική αδιαφορία τής μητέρας της. Η συνεχής αλλαγή συντρόφων δεν θα την λυτρώσει. Την στοργή θα την βρίσκει πάντα στον Κόννελ, κάθε που θα επιστρέφει κοντά του. Ο Κόννελ θα είναι πάντα εκεί γι’ αυτήν, αποφεύγοντας να δέσει την ζωή του με μια άλλη γυναίκα. Οι όποιες θα βρεθούν δίπλα του, θα του αφήσουν γεύση στιφή.

Ο Κόννελ αποδίδει μια ιερότητα στις σεξουαλικές του σχέσεις, αντίθετη με το πνεύμα που επικρατεί μεταξύ τών συμφοιτητών και συμφοιτητριών του. Σε κάποια πρόταση για ομαδικό σεξ, αντιδρά αμήχανα και τελικά αρνητικά:

«…Αλλά είναι αμέσως σίγουρος ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει οτιδήποτε στη Μαριάν με την Πέγκυ να τους βλέπει ή με οποιονδήποτε άλλο. Και μόνο που το σκέφτεται, νιώθει ντροπή και σύγχυση. Είναι κάτι μέσα του που δεν καταλαβαίνει. Το να καταπατήσει η Πέγκυ, ή όποιος άλλος, την ιδιωτικότητα που έχει με τη Μαριάν θα κατέστρεφε κάτι μέσα του, ένα κομμάτι του εαυτού του, το οποίο μοιάζει να μην έχει όνομα και είναι κάτι που ποτέ ως τώρα δεν έχει προσπαθήσει να προσδιορίζει…»

Η συγγραφέας αποδομεί τους ήρωές της με ιδιαίτερη μαεστρία, ενώ παράλληλα περιγράφει το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζουν, που είναι κατά βάση οι πανεπιστημιουπόλεις.

Νέοι, χωρίς κατασταλαγμένες απόψεις, χωρίς ξεκάθαρες αναζητήσεις για το μέλλον, χωρίς την δύναμη να δουν το πρόσωπό τους στον καθρέφτη, θέλουν να νιώσουν «Κανονικοί άνθρωποι», αλλά δεν το μπορούν, ταλανιζόμενοι σε ανασφάλειες και επιδερμικές σχέσεις.

Η Ρούνεϋ Σάλλυ ιχνογραφεί την εποχή μας. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

Λάρισα, 2/9/2020