Μεταξύ τού φανταστικού, του παράδοξου και του μαθηματικού μυθιστορήματος...

ΒΙΒΛΙΟπαρουσίαση

---------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

Βάιος Κουτριντζές:

«Γεωμετρική σχέση»

Εκδόσεις ΘΡΑΚΑ

Ο Βάιος Κουτριντζές είναι πολιτικός μηχανικός. Έχει γεννηθεί στην Ξυνόβρυση Μαγνησίας, αλλά από το 1985 ζει και δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Λάρισα. Το «Γεωμετρική σχέση» είναι το τρίτο του βιβλίο. Έχουν προηγηθεί το «Γυμνό σχέδιο» και το «Ο τελευταίος αριθμός». Εδώ και χρόνια καταπιάνεται με την καταγραφή κάθε βιβλίου που έχει εκδοθεί από Λαρισαίους συγγραφείς, έργο επίπονο και αξιόλογο.

Μυθιστορηματικά κινείται σ’ έναν χώρο που θα μπορούσα να πω πως ορίζεται μεταξύ τού φανταστικού, του παράδοξου και του μαθηματικού μυθιστορήματος.

Στο «Γεωμετρική σχέση» έντονο είναι και το στοιχείο τού ερωτισμού. Τα πρόσωπα δένονται μεταξύ τους με ερωτικές σχέσεις, οι οποίες σε κάποια σημεία έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε κάποια άλλα, τον ρόλο αυτό τον αναλαμβάνουν τα μαθηματικά, αλλά και το παράδοξο.

Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε εννιά μέρη και πενήντα τρία κεφάλαια. Κάποια κεφάλαια εξυπηρετούν τη ροή και την εξέλιξη της ιστορίας. Κάποια άλλα συνδέουν την αρχή της με το τέλος. Υπάρχουν και παρενθετικά κεφάλαια που ιστορούν βίους ανθρώπων που εμφανίζονται σε δεύτερους ρόλους.

Εμφανώς τα κύρια πρόσωπα είναι τέσσερα: Το ζεύγος Ρένου και Βέρας Παντίδη, και το ζεύγος Σταύρου και Ολυμπίας Γαλανού. Επίσης, ένα πέμπτο πρόσωπο, ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Νικόπουλος, διεκδικεί κύριο ρόλο, αφού είναι αυτό που τοποθετεί την μαθηματική αιτία ενός γρίφου. Σ’ αυτήν την μαθηματική αιτία συναντάμε το χαμένο βιβλίο τού Ευκλείδη «Περί διαιρέσεων», αλλά και τον «γρίφο τού Διόφαντου». Οι σημειώσεις τού συγγραφέα, στο τέλος τού βιβλίου, διευκολύνουν τον αναγνώστη, παρέχοντάς του χρήσιμες πληροφορίες. Επίσης, κάποιες νύξεις στο πρωταγωνιστικό πρόσωπο του προηγούμενου βιβλίου (Ιρίνα), αποτελούν και τον συνδετικό κρίκο μεταξύ τών δυο βιβλίων. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση διακόπτεται για λίγο, όπου εμφανίζεται η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του συγγραφέα (Κεφάλαιο XXXLIII).

Οι αναφορές στο «Περί διαιρέσεων» του Ευκλείδη, αλλά και στον «γρίφο τού Διόφαντου», δίνουν στον συγγραφέα την ευκαιρία να μιλήσει για τη λεηλασία των ελληνικών χειρογράφων:

«Το σύνολο, σχεδόν, των έργων της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματεία βρίσκεται στα χέρια των ξένων. Διάφοροι κατακτητές, όπως οι Ρωμαίοι, οι Σταυροφόροι, οι Τούρκοι, οι Βούλαροι, οι Ιταλοί και οι Γερμανοί, μα και οι σύμμαχοί μας Άγγλοι και Γάλλοι, που πέρασαν από τον τόπο μας, κατάκλεψαν τις δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες που φυλάσσονταν ελληνικά έργα, αρπάζοντας χειρόγραφα, κώδικες και αντίγραφα, με αποτέλεσμα σήμερα να βρίσκονται διασπαρμένα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη και να πουλιούνται σε δημοπρασίες οίκων του εξωτερικού έναντι αστρονομικών ποσών. Η έννοια της στοιχειώδους ηθικής καταρρακώνεται εξόφθαλμα, αλλά δυστυχώς αυτός είναι ο τρόπος λειτουργίας του κατ’ επίφαση λεγόμενου πολιτισμού μας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να εξαλείψει τα χρέη της με την αξία αυτών των βιβλίων, μα δυστυχώς εκείνοι που τα κατέχουν μας ζητούν και τα ρέστα…»

Επίσης, σ’ έναν διάλογο ενός συγγραφέα, που εμφανίζεται εμβόλιμα στη ροή του μυθιστορήματος, με αναγνώστρια, ο Βάιος Κουτριντζές, μάλλον μας δίνει τη δική του άποψη για το έργο του:

«Εγώ νιώθω σαν ένας παραμυθάς, γι’ αυτό στις ιστορίες μου στριμώχνω, όπου μπορώ, και κανένα παραμύθι. Αλλά, μια κι έθεσες το θέμα του τρόπου γραφής, θα ’λεγα ότι οι περιπέτειές μου δομούνται βάσει ενός σύμμεικτου αφηγηματικού ύφους, που κλίνει προς την υπέρβαση του πραγματικού, για να κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον εκείνου που με διαβάζει. Ειδεμή, θα ’γραφα καθημερινές ιστοριούλες, που συνηθίζεται βεβαίως στη λογοτεχνία, μα λίγο ως πολύ είναι γνωστή η κατάληξή τους. Πιστεύω ότι την κοινωνία την έχουν μελετήσει, κατά κόρον, άλλοι πριν από μένα. Κατά τα λοιπά, ό,τι πει ο αναγνώστης. Γι’ αυτόν εξάλλου, γράφω. Σέβομαι, λοιπόν, απόλυτα τη γνώμη του, όποια κι αν είναι αυτή. Αρκεί να είναι καλοπροαίρετη…»

Τη μυθοπλασία διατρέχει ένα μυστικό, μια ιδιαίτερη ενέργεια του αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Νικόπουλου, περιστασιακού, αλλά και παθιασμένου εραστή τής Βέρας (αλλά και πολλών ακόμα άλλων γυναικών) κατά το χτίσιμο του εξοχικού τού ζεύγους Παντίδη.

Την διατρέχουν επίσης οι ερωτικές σχέσεις, που αναπτύσσονται μεταξύ τού ζεύγους Παντίδη και των γειτόνων τους, Σταύρου και Ολυμπίας Γαλανού. Όπως επίσης και οι ερωτικές δραστηριότητες του Ρένου Παντίδη και άλλων προσώπων, που εμπλέκονται σε δευτέρους ρόλους στην ιστορία. Είναι παράλληλες ιστορίες που κρατάν το ενδιαφέρον τού αναγνώστη αμείωτο.

Από τα κύρια χαρακτηριστικά τού βιβλίου είναι πως σχεδόν όλα τα πρόσωπα αναζητούν είτε την ερωτική λύτρωση, είτε την ερωτική κατάκτηση. Με σχεδόν τακτοποιημένη την καθημερινότητά τους, ζουν για τον έρωτα. Ο συγγραφέας, έντεχνα, μπαίνει στις ζωές τους και επιχειρεί αναδρομές στο παρελθόν τους, αποκαλύπτοντας κρυμμένες σελίδες ή και απωθημένα, που αναζητούν μια κάποια δικαίωση. Δημιουργεί έτσι ένα πανόραμα συμπεριφορών, το οποίο κρύβει και ανατροπές και εκπλήξεις.

Ο τόπος όπου διαδραματίζεται το κύριο μέρος τής μυθοπλασίας, όπως και στο προηγούμενο βιβλίο του, είναι το παραλιακό Πήλιο, με γλαφυρές περιγραφές τού τοπίου, αλλά και της τοπικής κοινωνίας, με τα ήθη της. Τα δεσμά τού συγγραφέα με την γενέτειρα είναι εμφανή, όπως είναι εμφανής και η αγάπη του για τα μαθηματικά, τα οποία βρίσκονται στην βάση τού παράδοξου.

Λάρισα, 6 / 2 / 2020