Πάσχα των Ελλήνων; Πώς;

ΜΟΝΟΛΟΓΩΝΤΑΣ

----------------------------------------

Από τον  Άγγελο Πετρουλάκη

----------------------------------------                              

                     

Ο Πιλάτος φοράει το μπλε του αδιάβροχο,

δεν βρίσκει ταξί,

οι συνειδήσεις συνωστίζονται

στον ίδιο μονόδρομο,

όλοι νίπτουν τα χείρας των,

μάλιστα τέτοιες μέρες.

Κική Δημουλά

«Μεγάλη Εβδομάδα»

Από τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου»

Ω!

Τι μήνας κι αυτός! Δεν πρόλαβε να μπει και τα προβλήματα θυμίζουν βουνό ακατάκτητο. Η Κυριακή του Πάσχα μια ανάσα μακριά μας, ψάχνει για λίγο ανεφέλωτο ουρανό, αλλά πλησιάζει φορτωμένη προβλήματα, έγκοπη θα έλεγα, σαν πρόωρα γερασμένος άνθρωπος, που μόνο λύπες έχει να θυμάται.

Μεσούσης τής Ανοίξεως και βέβαια εντός τής αποθέωσης μιας φύσης που κουράστηκε από το γκρίζο τού χειμώνα και θέλει να φτερουγίσει μέσα στα χρώματα, και τα αρώματα των λουλουδιών, αλλά και να μετατραπεί σε απέραντη γλυκιά αγκαλιά για τον άνθρωπο, που άλλο πια δε θέλει τον χειμώνα, το πρόωρο νύχτωμα και το πάρωρο ξημέρωμα, τα προβλήματα ακολουθούν τον δικό τους δρόμο, απειλώντας τη διάθεσή μας για ειρηνικές, τουλάχιστον, ημέρες.

Θα τις έχουμε;

Βρυχάται ο γείτονας, θυμίζοντάς μας εθνικές καταστροφές και απειλώντας με νέες. Η ιστορία μας, μετά τον πρώτο Εθνικό Διχασμό, τον δικαιώνει. Η Μικρασιατική Καταστροφή, η κατάκτηση και ακόμα κατοχή τής Κύπρου. Φαίνεται, αυτοί που αναλώνονται σε δηλώσεις, δεν συμβουλεύονται ούτε τους επιστήμονες που μέσα από την τηλεόραση επισημαίνουν ιδιαίτερες λεπτομέρειες. Τι κρίμα…

Η Ευρώπη, δε, σε υπαρξιακή κρίση, αναζητά λέξεις που να μην τον κακοκαρδίσουν. Ένας νευρικός κλονισμός διέπει αποφάσεις και φραστικές καταδίκες. Ανήμπορη ν’ αντιδράσει αποτελεσματικά. Άλλωστε αυτό το τέρας η ίδια το γιγάντωσε, πιστεύοντας πως θα μπορούσε να το έχει πάντα στην υπηρεσία της. Να, όμως, που το τέρας τής δείχνει τ’ αχαμνά του, γνωρίζοντας πως στο τέλος θα του τα χαϊδέψει, αντί να του τα κόψει.

Κι εμείς, μ’ έναν Πρόεδρο της Δημοκρατίας να εξαντλείται σε φανφάρες κι έναν πρωθυπουργό που δεν ξεφύλλισε ποτέ τον Λεβιάθαν του Χομπς, αλλά μόνο μπροσούρες κομματικών συνθημάτων στις καταλήψεις σχολικών κτηρίων, θέλουμε ν’ αποδείξουμε ότι είμαστε υπερήφανοι για την πατρίδα μας και έτοιμοι ν’ αποδείξουμε την ισχύ της.

Βεβαίως, υποτιμούμε το γεγονός ότι αυτήν την πατρίδα την έχουμε ρημάξει. Σε μια εποχή που η επιστήμη περιόρισε στο ελάχιστο την παιδική θνησιμότητα, εμείς έχουμε να παρουσιάσουμε μια δραματική υπογεννητικότητα, που οδηγεί τη χώρα σ’ έναν καταστροφικό μαρασμό. Σε μια εποχή που οι οικονομολόγοι συμφωνούν πως η ανάπτυξη έρχεται μόνο με την παραγωγικότητα, εμείς καταφεύγουμε στη στείρα υπερφορολόγηση για ν’ αποδείξουμε στους δανειστές μας πως είμαστε τα καλά παιδιά των πλεονασμάτων, των εύκολων λύσεων, του ληστρικού κράτους.

Όλα είναι συναφή. Γνωρίζει ο γείτονας τις παθογένειές μας. Ξέρει πως ο πρωθυπουργός μας προσπαθεί ν’ αποδείξει ότι είναι το παιδί του λαού, μόνο και μόνο γιατί δεν φορά γραβάτα. Ξέρει πως η πολεμική μας βιομηχανία έχει διαλυθεί. Ξέρει πως αυτοί που μας κυβερνούν ανδρώθηκαν με τη σαχλαμάρα ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα. Ξέρει τα πάντα και βρυχάται. Άλλωστε, η ατομική βόμβα που έχει στα χέρια του, τα τέσσερα εκατομμύρια των προσφύγων, είναι ανίκητη. Το εφιαλτικό σενάριο να τους εξαπολύσει όλους προς τη μικρή Ελλάδα, είναι πάντα μια δραματική πιθανότητα. Μπορείτε να υποθέσετε τι μπορεί να συμβεί αν όλοι αυτοί καταφθάνουν με σαπιοκάραβα στις ακτές των νησιών μας; Πόσες πλατείες θα χρειαστούν για να χωρέσουν αν χρειαστεί να λιαστούν;

Πια, ο λαός, δε θα πρέπει να ζητά δικαιοσύνη ή κοινωνική πρόνοια, αλλά έλεος…

Μπροστά μας και το πρόβλημα με την ονομασία τού κράτους των Σκοπίων, το κόστος που σου ζητά η ιστορία να το πληρώσεις έντοκα, όταν την έχεις παραβλέψει. Και η μοναξιά μιας εθνικής υπερηφάνειας που αναλώθηκε σε λόγια, όταν θα έπρεπε να υπάρχουν έργα και μόνο έργα.

Μ’

 αυτά και μ’ αυτά πορευόμαστε προς το Πάσχα, αναζητώντας τόσο την ελληνική άνοιξη, όσο και την ταπεινότητα του Θείου Πάθους.

Αλλά κι εδώ η πικρία…

Αβάσταχτη, απελπιστική.

Γιατί εδώ καλούμαστε να παρακολουθήσουμε τον μεγάλο Εμπαιγμό.

Εμπαιγμός μιας διδασκαλίας που θέλει τους έσχατους να γίνονται πρώτοι, που θέλει να μοιράζεις τους χιτώνες σου, που θέλει να βρίσκεσαι κοντά σ’ αυτούς που πεινούν.

Εμπαιγμός με πράξεις και με στάσεις ζωής. Εμπαιγμός με κομπορρημοσύνες, με συσσώρευση πλούτου, με ανομήματα που εξευτελίζουν την αξιοπρέπεια.

Εμπαιγμός με τις διαθέσεις εξουσίας, εμπαιγμός με τον αποκλεισμό τού εκκλησιάσματος από τις αποφάσεις και τις διαχειριστικές υποθέσεις, εμπαιγμός με τις τόσες αντεγκλήσεις για τους …θρόνους.

Το μόνο παρήγορο είναι η ίδια η υπόσταση του Ιησού, όπως μας κληροδοτήθηκε μέσα από τις γραφές και την παράδοση, ολοκληρωτικά προδομένη από ανάξιους λειτουργούς Του. Ας ευχηθούμε μαζί με την ανάστασή Του, ν’ αναστηθούν και οι συνειδήσεις, και οι ευαισθησίες των ανθρώπων που υποδύονται τους ιεράρχες, για ν’ αποκτήσουν την πρέπουσα γαλήνη οι μέρες που έρχονται.

Όσο για όλους μας, θα υπάρξουν έστω κάποιες λίγες στιγμές για ν’ ακουμπήσει η σκέψη μας στο θλιμμένο πρόσωπο του Ιησού, όπως το ξέρουμε από την ταπεινή εικονογραφία των άγνωστων αγιογράφων, θα υπάρξουν κάποιες λίγες στιγμές για ν’ ακουμπήσει η ψυχή μας σ’ ένα στάσιμο της υμνογραφίας των Παθών ή σ’ ένα αναστάσιμο εωθινό και να στήσουμε τις ελπίδες μας για μια ζωή με λιγότερη αδικία και πόνο στον απόηχο των Λόγων Εκείνου που δίδαξε την αγάπη και απάλυνε το χτύπημα του θανάτου.

Με την ελπίδα αυτή ας πορευτούμε στο άσπιλο μιας θρησκείας έστω κι αν αυτό το συναντήσουμε μόνο σ’ έναν Παπαδιαμάντη ή σ’ έναν Ρωμανό Μελωδό…

Κι όμως, είναι καιρός ν’ απολαύσουμε τις γλυκές στιγμές των ανοιξιάτικων δειλινών, καιρός να μυρίσουμε το πρωινό ξύπνημα μέσα από τα τιτιβίσματα των αποδημητικών που ξαναγύρισαν στις μεσόγειες πατρίδες τους, καιρός να περπατήσουμε στα παραποτάμια μονοπάτια ανιχνεύοντας τη σιωπή τής υπαίθρου.

Ί

σως και καιρός να περπατήσουμε σε δρομάκια κοιμητηρίων, έτσι για να θυμηθούμε πόσο φθαρτό είναι το ‘‘εγώ’’ μας στην όλη διαδικασία τής ζωής και να διδαχτούμε πόσο αναπόφευκτο είναι αυτό το μέγα μυστήριο του θανάτου, που μόνο ο ευαγγελικός Λόγος το μετέτρεψε σε χαστούκι στο πρόσωπο της έπαρσης, αφήνοντας ορθάνοιχτες τις πόρτες τής ελπίδας για όσους εν επιγνώσει θελήσουν να πορευτούν ως έσχατοι.

Ο μεταφυσικός άξονας της γιορτής μένει στα αζήτητα και στη θέση του τοποθετούμε έναν φανταχτερό διάκοσμο εντυπωσιακής ψευτιάς, με δήθεν θλίψη, με δήθεν αγαλλίαση και με την ανάδειξη σε πρώτο πλάνο μόνο κάποιων εκφυλιστικών απολήξεων των λαϊκών παραδόσεων, που εκμεταλλεύεται άγρια και ξεδιάντροπα ο νέος θεός τού ανθρώπου, η κερδοσκοπία, λεηλατώντας το συναίσθημα, αλλά και τη χωρίς έρμα ανθρώπινη συνείδηση.

Αλλά το μεταφυσικό νόημα των ημερών δεν ομιλεί για τίποτα άλλο, παρά για την επούλωση των πληγών τού ανθρώπου και για το πέρασμά του μέσα από τους ανεξιχνίαστους δρόμους τού θανάτου, έτσι ώστε ν’ αποκτήσει γνώση ζωής.

Με κορυφαίες στιγμές το πλύσιμο των ποδιών, το φιλί τής προδοσίας, την Άκρα Ταπείνωση, τη συγγνώμη, τον επιτάφιο θρήνο τής μάνας και φυσικά το χαρμόσυνο άγγελμα της ελπίδας που κομίζει η Ανάσταση. Άλλωστε περί τούτου ομιλούν και τα ταπεινά αγριολούλουδα της Ελληνίδας φύσης, που κάθε ‘‘τρελό Απρίλη’’ άδουν το πέρα από την ευτέλεια των εγωιστικών ημερών μας.

Άγνωστο το ποιοι θα νιώσουν το πόσο ψεύτισε η ζωή μας, η οποία από τη μια απειλείται από τη φυσική ανέχεια και από την άλλη από τα σκύβαλα θεσμών και ηθών που άκριτα υιοθετούμε ως Ευρωπαίοι. Η ευτέλεια είναι τόση που πια μόνο αηδία παράγει και δεν μένει για τους σκεπτόμενους παρά η καταφυγή σε μιαν ερημιά ή έστω σ’ ένα adagio, αφού τα ιδιόμελα ή τα τριώδια, αλλά και τα κείμενα του Ελύτη, θέλει θάρρος για να τα προσεγγίσουμε. Κι εμείς χάσαμε το θάρρος μας από καιρό και πλέον βερμπαλίζουμε…

«Σαν να 'μαι λέει, ο θάνατος ο ίδιος αλλ'

ακόμη νέος αγένειος που μόλις ξεκινά

κι ακούει πρώτη φορά μέσα στο θάμβος των κεριών

το ‘‘δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν’’».

Πάντα επίκαιρος ο Ελύτης. Και πικρός στο «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου», προκαλώντας μας να αντιληφθούμε την ιδιαίτερα σκληρή πραγματικότητα. «-Όλα χάνονται. Του καθενός έρχεται η ώρα. -Όλα μένουν. Εγώ φεύγω. Εσείς να δούμε τώρα», γράφει, κλείνοντας το «Ημερολόγιο». Σειρά μας, λοιπόν, τώρα…

Καλό  Πάσχα…