…και μη χειρότερα.

Μονολογώντας

 

Πριν κάποιους μήνες θα χαρακτηρίζαμε παρανοϊκό όποιον θα υποστήριζε ότι η λέξη Ειδομένη δεν θα ήταν ένα απλό τοπωνύμιο, αλλά ένα σύμβολο εξαθλίωσης της σύγχρονης προσφυγιάς και παράλληλα της κρατικής ανικανότητας.

Να που το ζούμε κι αυτό, γνωρίζοντας πλέον καλά ότι στην περιοχή συμβαίνουν αδιανόητα γεγονότα. Έμποροι του ανθρώπινου πόνου και της απόγνωσης διοργανώνουν ομαδικές απόπειρες εισχώρησης των προσφύγων στα Σκόπια. Σκοπιανοί αστυνομικοί κόβουν το δικό τους συρματόπλεγμα για να πετάξουν, στην κυριολεξία, τους εισχωρήσαντες πίσω στη χώρα μας. Ουδείς κρατικός φορέας να γνωρίζει ακριβείς αριθμούς, να γνωρίζει πώς και γιατί, να γνωρίζει το αύριο τόσο των προσφύγων, όσο και της τοπικής κοινωνίας.

Κράτος σημαίνει ισχύς, δύναμη. Αυτό το κάτι που είναι δυνατό. Στην Ειδομένη αυτή η έννοια έχει ενταφιαστεί. Κάποιοι εκεί υποδύονται τους κρατικούς λειτουργούς. Πιθανότατα υπακούοντας σε σκοπιμότητες. Όμως το Κράτος συχνά ταυτίζεται και με το Εθνικό. Και το εθνικό συμφέρον είναι υπεράνω κάθε άλλου συμφέροντος. Αυτό τουλάχιστον μάθαμε τόσα χρόνια ενταγμένοι σε μια κοινωνία με αρχές και νόμους. Κράτος, Έθνος, Πατρίδα. Όλα αυτά, που σήμερα, σ’ εκείνον τον τόπο, δεν συναντάς. Και νιώθω ιδιαίτερα ταπεινωμένος γι’ αυτό.

Το πώς νιώθουν οι τοπικές κοινωνίες, το αγνοώ. Ίσως να μην έχω και δικαίωμα να μιλήσω εξ ονόματός τους. Το σίγουρο είναι πως δρουν εξ ονόματός τους οι αρμόδιοι, για το μεταναστευτικό και τους πρόσφυγες, υπουργός και υφυπουργός. Το αν σωστά πράττουν και η πραγματικότητα το αποδεικνύει, αλλά και οι εξελίξεις θα δικαιώσουν. Πάντως ο λασπότοπος και η εξαθλίωση μόνο εύσημα δεν μπορούν να επισύρουν. Βέβαια σχεδόν όλοι οι κυβερνητικοί δηλώνουν με ‘υφος που κιμαίνεται από περισπούδαστο μέχρι επιθετικό ότι έκαναν τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρόνο. Ωιμέ…

Μήπως, όμως, μπορεί να διεκδικήσει εύσημα υποτυπώδους ανθρώπινης φιλοξενίας ο καταυλισμός στην διπλανή μας ΡΟΚΑ; Ίσως, αν και οι εγκαταστημένοι αλλοδαποί ήδη κυκλοφόρησαν δήλωση δυσαρέσκειας. Ποιο είναι το μέτρο και ποια η σωστή απάντηση στην νέα πραγματικότητα;

Παρακολουθώντας στην τηλεόραση τα σχετικά ρεπορτάζ για την επίσκεψη της Αντζελίνα Τζολί, συλλογίζομαι τη δυναμική που μπορεί ν’ αναπτυχθεί από πρόσωπα που απολαμβάνουν την αίγλη της ευρύτερης προβολής. Βέβαια η κ. Τζολί έφτασε στη χώρα μας, στα πλαίσια περιοδείας της σε χώρες με προσφυγικούς καταυλισμούς ως απεσταλμένη του Φιλίππο Γκράντι, Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που ακόμα κι αν ξυπνήσει από τη χειμερία νάρκη του θα μείνει σε ψηφίσματα συμπαθείας.

Άραγε θα ήταν διαφορετική η απήχηση του προσφυγικού δράματος στην χώρα μας, αν στην δική μας προσπάθεια να πείσουμε την Ευρώπη και τους δυνατούς της γης Αμερικανούς και Ρώσους είχαν προστεθεί και οι φωνές διασημοτήτων από τους χώρους της Τέχνης και της Διανόησης;

Μια ακόμα μεγαλύτερη διεθνοποίηση της αλήθειας μήπως και υπερίσχυε των σκοτεινών συμφερόντων που κρύβονται πίσω από το δράμα αυτών των ανθρώπων;

Πιθανόν αερολογώ, πιθανόν να στοχάζομαι ιδιαίτερα ρομαντικά σε σχέση με την ανά τους αιώνες περιπέτεια του ανθρώπου, που πάντα αναδεικνύει ως νικητή τον ισχυρότερο και όχι τον φιλανθρωπινότερο.

Πιθανόν και η δική μου απόγνωση να μ’ εμποδίζει να δω την αλήθεια της ρέουσας πραγματικότητας, αδικώντας αυτούς που χαράσσουν την πολιτική για το προσφυγικό. Από την άλλη, η επί μήνες εγκληματική αδράνεια των ιθυνόντων, η κραυγαλέα ανικανότητα δημιουργίας ρηξικέλευθων λύσεων και η συνεχής ολίσθηση σε «ατοπήματα» λεκτικά ή συμπεριφοράς, μάλλον συνηγορούν περί μιας αχαρτογράφητης πολιτικής, παραπαίουσας ανάμεσα στο τυχαίο και στην ελαφρότητα.

Παραπαίω κι εγώ ανάμεσα σε συναισθήματα και σκέψεις. Από την μια οι συν-Έλληνες που τρέχουν να δώσουν μια τσάντα τρόφιμα, από την άλλη οι συν-Έλληνες που διοργανώνουν μέχρι και αεροπορικές λαθρομετακινήσεις, στα δεξιά οι απελπισμένοι που πνίγονται σ’ ένα αφρισμένο ποτάμι φέροντας στον νου μας εκείνο το σκληρό ρουμελιώτικο μοιρολόι της Ρούσας Παπαδιάς για τα δυο αδέλφια που βρέθηκαν πνιγμένα αλλά σφιχταγκαλιασμένα, στ’ αριστερά ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνος της κυβέρνησης που αφήνει να του ξεφύγει η κατ’ αυτόν αλήθεια περί του ονόματος των Σκοπίων (γλώσσα λανθάνουσα τα αληθή λέγει), άσχετα με την για τα μάτια του κόσμου «συγγνώμην», κάπου τριγύρω οι Μ.Κ.Ο. με όλη την περιρρέουσα μαύρη προέλευση και δραστηριοποίησή τους, μου αφαιρούν την ικανότητα να σχηματίσω μια εικόνα προσιτή στην λογική.

Αλλά πόση λογική μπορεί να έχει η εικόνα δυο ξυπόλητων ποδιών μέσα στη λάσπη;

Πόση λογική μπορεί να έχει η εικόνα ενός προσώπου που το δέρνει η βροχή και η απόγνωση;

Πόση λογική μπορεί να έχει η εικόνα ενός άψυχου κορμιού που δεν πρόλαβε να χαρεί τον έρωτα;

Πόση λογική μπορεί να έχει ένας λάκκος στα βουνά που γίνεται ανώνυμος τάφος;

Πόση λογική μπορεί να έχουν οι τόσοι λάκκοι που ανοίχτηκαν στα νησιά, οι τόσες μάνες που περιμένουν τα νέα που δεν θα φτάσουν ποτέ;

Πόση λογική μπορεί να έχουν οι ψυχρές ανακοινώσεις για πόσοι ναυάγησαν και πόσοι πνίγηκαν;

Πόση λογική μπορεί να έχει η εικόνα του δεκάχρονου προσφυγόπουλου, που κοιτάζει με μάτια φορτωμένα απελπισία και άδειο στομάχι, πίσω από τον συρμάτινο φράχτη της ΡΟΚΑ, να περνούν μπροστά του αυτοκίνητα με κάποιον προορισμό, όχι πάντως με τον δικό του;

Άγγελος Πετρουλάκης