Συνέντευξη με τον αστροφυσικό Διονύση Σιμόπουλο

Σύμπαν: Όσο πιο πίσω στον χρόνο πηγαίνουμε

οι γνώσεις μας γίνονται όλο και πιο αβέβαιες!

Του Άγγελου Πετρουλάκη

Στην πόλη μας θα βρεθεί αύριο ο κορυφαίος αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής τού Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσης Π. Σιμόπουλος, για να παρουσιάσει το νέο του βιβλίο με τίτλο «Η άνοιξη του Σύμπαντος», (Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ).

Η προηγούμενη επίσκεψή του στη Λάρισα είχε γίνει για την παρουσίαση του βιβλίου του «Είμαστε αστρόσκονη», (Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ), μια παρουσίαση που είχε εντυπωσιάσει τόσο για τον όγκο τού ακροατηρίου, όσο και για τη γόνιμη συζήτηση που ακολούθησε.

Η παρουσίαση του νέου βιβλίου θα γίνει αύριο Τετάρτη, 6 Μαρτίου, στο αμφιθέατρο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης «Κωνσταντίνος Κούμας» (28ης Οκτωβρίου 9 - είσοδος από πεζόδρομο της Κούμα) στις 7 μ.μ.

Για το βιβλίο και τον συγγραφέα θα μιλήσουν ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών Λάρισας Δημήτρης Ιωαννίδης, ο φυσικός Σταμάτης Μαλάκος και ο φυσικός, υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Λάρισας Δημήτριος Νάκος.

Η εκδήλωση οργανώνεται με τη συνεργασία τής Ένωσης Ελλήνων Φυσικών Λάρισας, του Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών Λάρισας (Ε.Κ.Φ.Ε.) και του βιβλιοπωλείου «ΑΝΕΜΟΣ».

Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος γεννήθηκε το 1943 στα Γιάννενα και μεγάλωσε στην Πάτρα. Σπούδασε Πολιτική Επικοινωνία και Αστροφυσική στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Είναι επίτιμος διευθυντής τού Ευγενιδείου Πλανηταρίου, πολυβραβευμένος διεθνώς για τη συνεισφορά του στην αστρονομική εκπαίδευση. Το πλούσιο επιμορφωτικό του έργο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων 27 βιβλία, πάνω από 500 σενάρια επιμορφωτικών τηλεοπτικών εκπομπών και πάνω από 250 σενάρια πολυθεαμάτων πλανηταρίου.

Το βιβλίο πραγματεύεται σύντομα, αλλά περιεκτικά, τη διαμόρφωση μιας στοιχειώδους, αλλά βασικής εικόνας για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Σύμπαντος, που επικράτησε χάρη σ’ έναν πραγματικό χείμαρρο αστρονομικών παρατηρήσεων, οι οποίες στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν απρόβλεπτες.

Όπως μας πληροφορεί ο αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος, σήμερα ελάχιστοι μόνο κοσμολόγοι αμφιβάλλουν για την αυθεντικότητα του σκηνικού τής δημιουργίας τού Σύμπαντος από μιαν αρχική «Μεγάλη Έκρηξη», γιατί γνωρίζουμε ότι ζούμε σ’ ένα Σύμπαν που διαρκώς διαστέλλεται και ότι όλοι οι γαλαξίες απομακρύνονται συνεχώς από εμάς, και μάλιστα όλο και πιο γρήγορα όσο πιο απομακρυσμένοι είναι.

Οι γαλαξίες, όμως, αναφέρει, δεν απομακρύνονται μέσα σ’ έναν άπειρο και αδειανό χώρο, αλλά, αντίθετα, η διαστολή τού Σύμπαντος οφείλεται στο «ξεχείλωμα» του ίδιου αυτού χώρου, που συμπαρασύρει μαζί του και τους γαλαξίες, ενώ η «έκρηξη» έγινε συγχρόνως σ’ όλα τα σημεία του, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σήμερα κάποιο συγκεκριμένο κέντρο στο Σύμπαν, αφού το κέντρο βρίσκεται «παντού».

Αυτό σημαίνει, τονίζει ο κ. Σιμόπουλος, ότι δεν είναι οι γαλαξίες αυτοί που κινούνται, αλλά ο μεταξύ τους χώρος αυτός που μεγαλώνει («ξεχειλώνει»). Και ενώ τίποτα το υλικό δεν μπορεί να κινηθεί με μεγαλύτερη ταχύτητα από την ταχύτητα του φωτός, αυτό δεν ευσταθεί για τον χώρο, ο οποίος μπορεί και διαστέλλεται πολύ ταχύτερα και από την ταχύτητα ακόμα του φωτός. Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια λέμε ότι το Σύμπαν γεννήθηκε με μια Μεγάλη Έκρηξη.

Εν κατακλείδι, συνοψίζει, μπορούμε να πούμε πως, αν και όχι τέλεια, η Θεωρία τής Μεγάλης Έκρηξης επεξηγεί ικανοποιητικά πολλές από τις παρατηρήσεις και τα πειράματα που έχουν γίνει μέχρι τώρα, ως ένα πλήρες, μαθηματικά θεμελιωμένο μοντέλο.

Το βιβλίο συνοψίζει, κατά κάποιον τρ

όπο, την τρέχουσα κατάσταση που επικρατεί στις μελέτες τής σύγχρονης Κοσμολογίας, στις οποίες η θεωρία τής Μεγάλης Έκρηξης, επικουρούμενη από τις προσθήκες των θεωριών τού Πληθωρισμού και των Υπερχορδών (Θεωρία Μ), περιγράφει ικανοποιητικά την πραγματική ιστορία τού Σύμπαντος από τη γέννησή του μέχρι και σήμερα.

Παρ’ όλα αυτά, μας λέει ο κορυφαίος επιστήμονας «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο πιο πίσω στον χρόνο πηγαίνουμε οι γνώσεις μας γίνονται όλο και πιο αβέβαιες και τα ερωτηματικά πληθαίνουν.

»Γιατί αν η «Μεγάλη Έκρηξη» πράγματι έγινε, τότε τι την έκανε να γίνει; Από πού προήλθαν όλα όσα αποτελούν σήμερα το Σύμπαν; Υπήρχε, άραγε, κάτι πριν από τη ‘‘Μεγάλη Έκρηξη’’; Παρ’ όλες, δηλαδή, τις μέχρι τώρα διευκρινίσεις, υπάρχουν ακόμα πολύ μεγάλα κενά στις γνώσεις μας για το Σύμπαν και στις λεπτομέρειές του, που χρειάζεται να διευκρινιστούν. Λεπτομέρειες, όμως, οι οποίες μπορούν άνετα να βρουν τη λύση τους στις επόμενες δεκαετίες. Και τότε τη σκυτάλη θα πάρουν οι θεωρητικοί φυσικοί και τα διάφορα σενάρια που προβλέπουν το ‘‘πριν’’, το ‘‘πώς’’, το ‘‘πότε’’ και ίσως ακόμα και το ‘‘γιατί’’ της ύπαρξης του Σύμπαντος και της δικής μας».

Προς το παρόν, πάντως, σύμφωνα με τον συγγραφέα τού βιβλίου, το Σύμπαν βρίσκεται στις πρώτες «ώρες» της ύπαρξής του: στην άνοιξη κυριολεκτικά της ζωής του. Πρόκειται για μια άνοιξη που πλαισιώνεται από το μεγαλείο των λαμπρών γαλαζόλευκων άστρων, αλλά και άστρων σαν τον Ήλιο μας, ενώ η ενήλικη ιστορία του θ’ αρχίσει πολύ αργότερα, σε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων χρόνια από σήμερα.

Ακόμα όμως και τότε, θα πρόκειται για ένα πανέμορφο Σύμπαν, λέει ο κ. Σιμόπουλος, για εκείνα τα «όντα» που θα το κατοικούν, «αν και θα φωτίζεται αμυδρά μόνο από τα κοκκινωπά, υπέρυθρα άστρα που σήμερα είναι αόρατα στα μάτια μας. Θα πρόκειται, φυσικά, για όντα με υπερβολικές δυνάμεις στη διάθεσή τους. Δυνάμεις που το μυαλό μας είναι αδύνατον ακόμα και να φανταστεί».

Θέλησα να έχω μια συζήτηση μαζί του, για τους αναγνώστες τής Larissa net. Απάντησε πρόθυμα στις ερωτήσεις μου, όπως πρόθυμα θα απαντήσει και στις ερωτήσεις όσων θα παρακολουθήσουν την παρουσίαση του βιβλίου του:

-          Μετά από πενήντα χρόνια ενασχόλησής σας με το Σύμπαν και το κατ’ ουσίαν ασύλληπτό του, είμαι βέβαιος πως θα νιώθετε το ασήμαντο που αντιπροσωπεύει ο άνθρωπος ως μονάδα. Παρ’ όλα αυτά, ο άνθρωπος συνεχίζει να συμπεριφέρεται ως μοναδικότητα. Να είναι άραγε η έλλειψη γνώσεων ως αιτία, ή το ότι είναι το πλέον εγωιστικό ον τού πλανήτη;

«Δεν μπορώ να ξέρω αν ο άνθρωπος είναι όντως το πλέον εγωιστικό ον του πλανήτη. Αλλά δυστυχώς η συμπεριφορά του φαίνεται να μας οδηγεί σε αυτού του είδους το συμπέρασμα. Ελπίζω ότι το μέλλον θα αποδείξει το αντίθετο».

-          Πώς νιώθει ο επιστήμονας απέναντι σε μια νέα ανακάλυψη, η οποία ενδεχομένως ανατρέπει παλαιότερες θεωρίες και εισάγει νέα συμπεράσματα;

«Οι νέες ανακαλύψεις, που ανατρέπουν ή διευκρινίζουν παλαιότερες θεωρίες, είναι πάντοτε ευπρόσδεκτες. Κι αυτό γιατί μόνο με τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις μπορεί να προχωρήσουν οι γνώσεις μας για το Σύμπαν. Στο παρελθόν, φυσικά, οι ιερείς τής Αιγύπτου γνώριζαν αρκετά πράγματα για τη φύση κι αυτό τους έδινε μεγάλη δύναμη. Τις παλιές εποχές οι ιερείς τής Αιγύπτου ή του Στόυνχετζ είχαν τη δυνατότητα να κρατήσουν τις ανακαλύψεις τους σε ένα ιερατείο ή σε μια κλειστή ομάδα, γιατί ήταν λίγοι σε αριθμό. Σήμερα είμαστε πολλοί. Δεν μπορείς να κρύψεις τίποτε. Φαντάζεσαι μια ομάδα ανθρώπων να έχουν τέτοια δύναμη; Ο σύγχρονος επιστήμονας όμως έχει πάψει να έχει τις ίδιες αντιλήψεις που είχαν οι ιερείς τής Αιγύπτου ή της Βαβυλώνας. Ανταλλάσσει πληροφορίες, γιατί μόνο με τέτοιου είδους συμπεριφορά μπορεί να προχωρήσει μπροστά η κοινωνία. Όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, είναι στη φύση μας το να θέλουμε να μάθουμε. Ο σύγχρονος επιστήμονας θέλει να μοιράζεται τις γνώσεις του. Διαφορετικά δεν θα γινόταν ποτέ επιστήμονας. Εάν δεν δημοσιεύσει τις ανακαλύψεις του και μάλιστα όσο το δυνατόν πιο σύντομα, χάνει το παιχνίδι της έρευνάς του».

-          Εφ’ όσον το Σύμπαν βρίσκεται στην αρχή του, στην «Άνοιξή του», για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο τού βιβλίου σας, θα πρέπει και η μελέτη του να βρίσκεται στα σπάργανα. Τι μπορούμε να περιμένουμε από τις έρευνες των αστροφυσικών, ακόμα;

«Δεν θα έλεγα ότι η μελέτη τού Σύμπαντος βρίσκεται σήμερα στα σπάργανα. Το αντίθετο θα έλεγα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν όντως πολύ περισσότερα προβλήματα που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Δύο σημαντικά ανοιχτά προβλήματα της Αστροφυσικής σήμερα αφορούν τα συστατικά τού Σύμπαντος, γιατί όλα αυτά που βλέπουμε, άστρα, πλανήτες, γαλαξίες κ.λπ., δεν αποτελούν παρά μόνο το 5% των συστατικών τού Σύμπαντος. Το 26% είναι υλικά, που ονομάζουμε «σκοτεινή ύλη», που αν και δεν γνωρίζουμε τι είναι βλέπουμε την επίδραση που έχουν στο Σύμπαν. Το υπόλοιπο 69% είναι αυτό που κάνει το Σύμπαν να διαστέλλεται επιταχυνόμενο εδώ και 5-6 δισεκατομμύρια χρόνια. Η επιτάχυνση αυτή μάλλον οφείλεται σε κάποια απωθητική ίσως δύναμη, που δεν γνωρίζουμε τι είναι και γι’ αυτό την έχουμε ονομάσει «σκοτεινή ενέργεια». Όλα αυτά σημαίνουν ότι το 95% των συστατικών τού Σύμπαντος μας είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, άγνωστο. Κατά τη γνώμη μου, όμως, το σημαντικότερο όλων αφορά τη Θεωρία των Υπερχορδών, και τη σημερινή της μετεξέλιξη με την ονομασία «Θεωρία Μ», η οποία φαίνεται ότι υπόσχεται να κάνει επιτέλους πραγματικότητα το όνειρο του Αϊνστάιν για μια ενοποιημένη θεωρία τού Σύμπαντος. Παρ’ όλα αυτά, όπως συνέβη και με τη Σχετικότητα πριν από έναν αιώνα, η θεωρία αυτή δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτή απ’ όλους, αν και οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι η όλη αυτή περιγραφή τού Σύμπαντος των υπερχορδών διαθέτει μια ομορφιά και κομψότητα που την κάνει ιδιαίτερα ελκυστική. Η θεώρηση αυτή του Σύμπαντος υπόσχεται να ενώσει την Κβαντική Μηχανική με τη Σχετικότητα σε μια θεωρία κβαντικής βαρύτητας κάτω όμως από μία κατάσταση «υπερσυμμετρίας» η οποία προβλέπει την ύπαρξη κι άλλων σωματιδίων που μέχρι τώρα δεν έχουν ακόμη ανακαλυφτεί. Κι έτσι παρόλο που ο Αϊνστάιν δεν μπόρεσε να προχωρήσει πιο πολύ στην προσπάθειά του για την ενοποίηση της Φύσης, ορισμένοι θεωρητικοί φυσικοί πιστεύουν ότι μπορούν να το κάνουν αν ξεπεράσουν το «φράγμα» των τεσσάρων διαστάσεων. Για να εξηγηθεί, δηλαδή, η ύπαρξη των θεμελιωδών δυνάμεων, απαιτείται η ύπαρξη δέκα χωρικών διαστάσεων, αφού σύμφωνα με τη θεωρία των υπερχορδών, τη στιγμή τής γέννησης του Σύμπαντος, οι έξι από τις χωρικές διαστάσεις «διπλώθηκαν» στο εσωτερικό τους «καταπίνοντας» κατά κάποιον τρόπο τον ίδιο τους τον εαυτό. Είτε έτσι, όμως, είτε αλλιώς, οσοδήποτε κομψή και όμορφη κι αν είναι μια θεωρία πρέπει να υποστεί αναγκαστικά τη βάσανο της αποδεικτικής διαδικασίας, είτε με το πείραμα, είτε με την παρατήρηση, είτε και με τα δύο».

-          Κάθε φορά που μια συζήτηση, ή ένας στοχασμός αγγίζει το θέμα τής προέλευσης και των ορίων τού Σύμπαντος, αναφύονται ερωτήματα για τη σχέση τού Θεού και των θρησκειών με το Σύμπαν, για την ύπαρξη του ανθρώπου, για την εξελικτική του πορεία, για την αγωνία τού ανθρώπου σε σχέση με το μέλλον του. Βεβαίως τα ερωτηματικά αυτά ουδόλως ενδιαφέρουν το Σύμπαν. Ενδιαφέρουν όμως τον άνθρωπο που στέκεται εκστατικός απέναντί του. Ποια μπορεί να είναι – συνοπτικά – η τοποθέτηση του επιστήμονα;

«Πράγματι πρόκειται για βασικά ερωτήματα που ταλανίζουν τον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Παρόλο, λοιπόν, που μπορεί να υπάρχει Θεός, με οποιαδήποτε μορφή και αν μπορεί να φανταστεί ο άνθρωπος, παρόλο που μπορεί να υπάρχει αυτό το υπέρτατο ον, για τη σύγχρονη επιστήμη δεν απαιτείται αναγκαστικά η ύπαρξή του για να εξηγήσουμε αυτά που παρατηρούμε στη φύση, αυτά που παρατηρούμε δηλαδή στο Σύμπαν. Είτε είναι σκοτεινή ύλη, είτε είναι σκοτεινή ενέργεια, είτε είναι υλικά που μπορούμε να κατανοήσουμε από την κανονική βαρυονική ύλη. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ότι ο δικός του ορισμός τού υπέρτατου όντος είναι καλύτερος από του διπλανού του. Γι’ αυτό λοιπόν, εγώ παραμένω μόνο στην επιστήμη, η οποία επιστήμη, για να αποδεχτεί κάτι πρέπει να το αποδείξει, είτε με το πείραμα είτε με την παρατήρηση».

-          Η συνειδητοποίηση ότι το Σύμπαν έχει αρκετό δρόμο για την ενηλικίωσή του μπορεί και κατά πόσο να επηρεάσει τις ανθρώπινες συμπεριφορές; Γνωρίζετε αν το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει τη διεθνή κοινότητα και πώς;

«Όχι βέβαια! Γνωρίζουμε ότι όλα τα φυσικά συστήματα που επιδέχονται στατιστική περιγραφή, συμπεριλαμβανομένου και του Σύμπαντος, οδεύουν φυσιολογικά προς την αταξία και το χάος. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, η εντροπία θα αυξάνεται συνεχώς έως ότου κάποτε δεν θα υπάρχει πια άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα, η εντροπία θα φτάσει στη μέγιστη τιμή της, το Σύμπαν θα βρίσκεται σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας, οπότε θα επέλθει κι ο λεγόμενος «Θερμικός Θάνατος» του Σύμπαντος, όταν η θερμοκρασία του θα έχει φτάσει στο απόλυτο μηδέν. Η διαδικασία που θα οδηγήσει σ’ έναν τέτοιο θάνατο θα είναι, φυσικά, πάρα πολύ αργή και θα περάσει από διάφορες «Εποχές» ή «Περιόδους». Στην επόμενη περίοδο μετά τη συγχώνευση του γαλαξία μας με τον γαλαξία της Ανδρομέδας, οι βαρυτικές δυνάμεις που υφίστανται τοπικά θα ενώσουν όλους τους γαλαξίες της Τοπικής μας Ομάδας σε έναν τεράστιο γαλαξία, σε 450 δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ η επίδραση της σκοτεινής ενέργειας θα κάνει τους γαλαξίες πέρα από το Τοπικό μας Υπερσμήνος γαλαξιών αόρατους, αφού θα έχουν φύγει πέρα από τον κοσμολογικό μας ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι οι όποιοι απόγονοι του ανθρώπου θα έχουν απομείνει, με οποιαδήποτε μορφή και σε οποιονδήποτε γαλαξία του Τοπικού μας Υπερσμήνους, δεν θα μπορούν να παρατηρήσουν οτιδήποτε άλλο εκτός από τους γαλαξίες τού Υπερσμήνους. Τότε θα έχουμε φτάσει πράγματι στην ενηλικίωση του Σύμπαντος, αλλά παρ’ όλα αυτά θα απέχουμε κατά πολύ από το τέλος του Σύμπαντος».

-          Διαβάζοντας το βιβλίο σας αποκόμισα την εντύπωση πως στο βάθος αυτού του ‘‘ξεχειλώματος’’ του Σύμπαντος, πρέπει να υπάρχει μια σκοπιμότητα, η οποία κρατά τις ισορροπίες για όλην αυτή τη διεργασία. Αν ναι, υπάρχει, άραγε, κάποιος επιστημονικός – και όχι θεολογικός, ή μεταφυσικός – λόγος που το Σύμπαν έχει αυτήν τη σκοπιμότητα;

«Δεν υπάρχει καμία απολύτως σκοπιμότητα από την πλευρά τού Σύμπαντος για οτιδήποτε το αφορά. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω, όμως, ότι το Σύμπαν δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται. Παρ’ όλα αυτά η αντίληψη που έχουμε σήμερα για τη γέννηση και την εξέλιξη του Σύμπαντος με βάση τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης στηρίζεται σε ορισμένες αρχικές παραδοχές που περιλαμβάνονται στην επονομαζόμενη «Κοσμολογική Αρχή». Σύμφωνα με την αρχή αυτή το Σύμπαν πρέπει να είναι ομοιόμορφο παντού, και βασίζεται σε τρεις κύριες υποθέσεις για την παγκοσμιότητα των νόμων τής φυσικής, αλλά και για την ομοιογένεια και τον ισοτροπισμό τού Σύμπαντος.

»Η πρώτη υπόθεση που κάνουμε για την παγκοσμιότητα των φυσικών νόμων μάς λέει ότι όλοι οι νόμοι τής φύσης που επιδρούν στη γειτονιά τής Γης έχουν εφαρμογή επίσης και σε όλες τις άλλες περιοχές τού Σύμπαντος, καθώς επίσης και σε όλες τις χρονικές περιόδους που πέρασαν από τη γέννησή του μέχρι σήμερα.

»Η δεύτερη υπόθεση αφορά την ομοιογένεια του Σύμπαντος, που σημαίνει ότι η ύλη και η ακτινοβολία που υπάρχει στο Σύμπαν είναι διάσπαρτες ομοιόμορφα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τού Σύμπαντος. Η τρίτη, τέλος, υπόθεση που κάνουμε αποδέχεται ότι το Σύμπαν είναι ισοτροπικό. Αυτό σημαίνει ότι καμία κατεύθυνση ή περιοχή του δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί από οποιαδήποτε άλλη περιοχή ή κατεύθυνση με κάποιο δικό μας πείραμα, γιατί το Σύμπαν δεν έχει κάποιο δεδομένο κέντρο ούτε μπορεί κανείς να εντοπίσει κάτι τέτοιο. Γιατί το «κέντρο» βρίσκεται παντού! Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ποτέ ότι όταν μιλάμε για τις απόψεις των σύγχρονων κοσμολόγων σχετικά με τη γέννηση και την εξέλιξη του Σύμπαντος αναφερόμαστε σε χονδροειδή μοντέλα που περιέχουν απλουστευμένες μαθηματικές περιγραφές τής δομής και της ιστορίας του, και ως εκ τούτου δεν αποτελούν μια τέλεια απεικόνισή του αλλά μια χονδροειδή περιγραφή του».

-          Σίγουρα το Σύμπαν υπάρχει ερήμην τού ανθρώπου και ερήμην του διαστέλλεται. Όμως η γνώση πως υπάρχει οφείλεται στο ότι υπάρχει ο άνθρωπος, αυτός ο συγκεκριμένος άνθρωπος του σήμερα, που επιχειρεί να ξεκλειδώσει τα μυστικά του. Για τον άνθρωπο του παρελθόντος δεν υπήρχε η γνώση τού Σύμπαντος, παρότι ξέρουμε σήμερα πως το Σύμπαν υπήρχε ως Σύμπαν δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Μπορούμε να υποθέσουμε ποιο θα είναι το Σύμπαν για τον αυριανό άνθρωπο, δηλαδή σε ποιες άγνωστες σφαίρες στρέφεται η έρευνα για τη συγκρότηση και εξέλιξη του Σύμπαντος; Τι απασχολεί τους αστροφυσικούς σήμερα;

«Πράγματι, σήμερα έχουμε πλέον διαπιστώσει ότι το Σύμπαν διαστέλλεται επιταχυνόμενο με βάση τις παρατηρήσεις διάφορων εκρήξεων σουπερνόβα «Τύπου Ια» σε απόμακρους γαλαξίες. Οι εκρήξεις αυτές εκπέμπουν περισσότερη ενέργεια απ’ όση ένας ολάκερος γαλαξίας δισεκατομμυρίων άστρων και έχουν μελετηθεί με μεγάλη προσοχή, έτσι ώστε σήμερα να είμαστε αρκετά βέβαιοι για το απόλυτο μέγεθος της φωτεινότητας που έχουν. Όταν λοιπόν βρίσκουμε τέτοιου είδους εκρήξεις σε απόμακρους γαλαξίες, μπορούμε να μετρήσουμε το φαινομενικό μέγεθός τους και, συγκρίνοντάς το με το απόλυτο μέγεθος που θα έπρεπε να είχαν, μπορούμε να υπολογίσουμε και την απόστασή τους από μας.

»Η έρευνα που διεξάγεται με τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια στον κόσμο μελετάει τις απόμακρες αυτές αστρικές εκρήξεις σουπερνόβα, οι οποίες χρησιμεύουν ως «μονάδες αναφοράς» και ενός είδους κλίμακα αποστάσεων. Έτσι, ο εντοπισμός των αποστάσεων αυτών μας πληροφορεί ποιος είναι ο ρυθμός τής διαστολής τού Σύμπαντος σε διαφορετικές χρονικές περιόδους τής ιστορίας του, ενώ συγχρόνως μας δίνουν τη δυνατότητα να υπολογίσουμε και κατά πόσο ο ρυθμός τής διαστολής αυτής ελαττώνεται ή επιταχύνεται με το πέρασμα του χρόνου.

»Οι τελευταίες έρευνες και μετρήσεις μάς επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η διαστολή του Σύμπαντος όχι μόνο δεν επιβραδύνεται, αλλά αντίθετα επιταχύνεται εδώ και πέντε περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Γεγονός που σημαίνει ότι ζούμε σ’ ένα «ανοιχτό» και «επίπεδο» Σύμπαν που θα διαστέλλεται για «πάντα».

» Συνοψίζοντας λοιπόν την τρέχουσα κατάσταση που επικρατεί στις μελέτες τής σύγχρονης Κοσμολογίας, πρέπει να ομολογήσουμε ότι η θεωρία τής Μεγάλης Έκρηξης, επικουρούμενη από τις προσθήκες των θεωριών τού Πληθωρισμού και των Υπερχορδών (Θεωρία Μ), περιγράφει ικανοποιητικά την πραγματική ιστορία του Σύμπαντος από τη γέννησή του και μέχρι σήμερα.

»Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο πιο πίσω στον χρόνο πηγαίνουμε οι γνώσεις μας γίνονται όλο και πιο αβέβαιες, μέχρις ότου στον λεγόμενο χρόνο του Planck (10^-43 του πρώτου δευτερολέπτου) τα πάντα καταρρέουν, γιατί απλούστατα δεν έχουμε ακόμη κατορθώσει να παντρέψουμε τη Γενική Σχετικότητα με την Κβαντομηχανική. Εκτός αυτού, υπάρχουν ακόμα αρκετά ερωτηματικά στις λεπτομέρειές της που χρειάζεται να διευκρινιστούν. Λεπτομέρειες όμως οι οποίες μπορούν άνετα να βρουν τη λύση τους στις επόμενες δεκαετίες».