ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

«η πατρίς ήτον και θα είναι

το είδωλον της ψυχής μου»

(Επιστολή τού Θ. Κολοκοτρώνη

στον Γεώργιο Κουντουριώτη

– Ναύπλιο, 30 Δεκεμβρίου 1824)

------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

-----------------------------------

Το είχα στο γραφείο μου κάποιους μήνες, μαζί με πολλά ακόμα αδιάβαστα. Χθες το πρωί, κουρασμένος από τον Προυστ, το πήρα στα χέρια μου. Ο λόγος για το βιβλίο «1821 – Η δημιουργία ενός κράτους – έθνους» των Θάνου Βερέμη, Γιάννη Κολιόπουλου και Ιάκωβου Μιχαηλίδη. Στρωτή γραφή, προσεκτικές κρίσεις για τη γέννηση του κράτους, που βέβαια σ’ έναν συστηματικό μελετητή είναι γνωστά, απλά του προσφέρουν και κάποιες άλλες οπτικές.

Κάπου, όταν άρχισαν τα βραδινά δελτία ειδήσεων, βρισκόμουν στη σελίδα 182, στο υποκεφάλαιο «Ο δεύτερος Εμφύλιος Πόλεμος», το οποίο έχει για υπότιτλο τη φράση «η πατρίς ήτον και θα είναι το είδωλον της ψυχής μου», από την επιστολή τού Θ. Κολοκοτρώνη προς τον Γεώργιο Κουντουριώτη με ημερομηνία 30 Δεκεμβρίου 1824.

Προχώρησα την ανάγνωση, ενώ παράλληλα άκουγα τις κραυγές Καμμένου, Βούτση και άλλων, τις ανακοινώσεις Αμυρά, Ψαριανού, Θεοδωράκη, τη συνέντευξη Γεννηματά και όλα όσα είχε η επικαιρότητα της ημέρας σε σχέση με τη συμφωνία των Πρεσπών και τα επεισόδια στο Σύνταγμα. Σελίδα τη σελίδα ξεδιπλώνονταν μπροστά μου τα θλιβερά γεγονότα των ετών εκείνων, οι σφαγές των Ρουμελιωτών στην Πελοπόννησο, οι αντιπαλότητες των Κουντουριώτηδων με τον Κολοκοτρώνη, η ερήμωση του Μοριά από τον Ιμπραήμ. Λεπτό προς λεπτό άκουγα τις κραυγές στην τηλεόραση. Αχ, Ελλάδα βασανισμένη…

Είχε προηγηθεί ο πρώτος Εμφύλιος, πριν καλά καλά στεριωθούν οι πρώτες νίκες των επαναστατημένων. Και τώρα, 195 χρόνια μετά, η γραμμή των εμφυλίων συνεχίζεται. Για τη συμφωνία των Ψαράδων και όχι μόνο.

Μια συμφωνία που χαρακτηρίζεται από τη μεγίστη περιφρόνηση του πρωθυπουργού προς όλους τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, αλλά και τους ειδικούς επιστήμονες, αφού όλοι γνωρίζουμε πως μόνος του συζήτησε με τον πρωθυπουργό των Σκοπίων, χωρίς ν’ ανταλλάξει ούτε μια λέξη με κάποιον άλλον Έλληνα πολιτικό. Μόνος, με το δικό του επιτελείο. Ούτε Πάπας… 

Οι φωνές του Καμμένου υπερίσχυαν. Καταγγελίες επί καταγγελιών. Οι αγκαλιές πού να πήγαν άραγε; Οι δηλώσεις εμπιστοσύνης προς τον πρωθυπουργό και τον Κοτζιά, πού να καταχωνιάστηκαν; Θολές καταγγελίες. Όταν έρθει ο καιρός, είπε, θα αποκαλυφθούν. Δηλαδή; Όταν όλα θα είναι τετελεσμένα. Και τι θ’ αλλάξει τότε; Πόσος βούρκος, ακόμα; Πού βρίσκεται η τιμή τού όρκου ενός βουλευτή; Πού κρύβεται η αξιοπρέπεια; Κάτω από ποια ομπρέλα;

Να είναι άραγε οι ομπρέλες που αγόρασαν με χρήματα του δημοσίου οι κυρίες Γεροβασίλη και Παπακώστα; Η μια αριστερή, η άλλη δεξιότατη, με ίνδαλμα τον νεότερο Καραμανλή. Οι τέσσερις ομπρέλες στα 496 ευρώ. Δεν υπάρχει διευκρίνιση αν στις χειρολαβές υπάρχουν «Σβαρόφσκι». Ούτε αν οι κυρίες αυτές μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις ομπρέλες που είχαν σπίτι τους. Επίσης, ούτε αν είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός ενός υπουργού. Αλλά, τι ψυχή έχουν τα 496 ευρώ; Εδώ ο Καμμένος μίλησε για χορό δεκάδων εκατομμυρίων. Και κανείς πρωθυπουργός δεν τον άρπαξε από τον λαιμό, να του πει, επί τόπου: «Μίλα ρε. Ξεκάθαρα. Δώσε αποδείξεις να τον λιανίσω…»

Πίσω ξανά στο βιβλίο. Από τη μια αηδία στην άλλη. Το έχει η φυλή. Θυμάμαι τώρα ένα άλλο βιβλίο: «Γεννήθηκα το 1402», του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, για τις τελευταίες στιγμές τού Βυζαντίου. Γράφει, λοιπόν, ο Π. Κανελλόπουλος, αναφερόμενος στην πικρία (και ανεπάρκεια) του δεσπότη τού Μυστρά Θεόδωρου Παλαιολόγου πως εν μέρει οφειλόταν και στην ασυμφωνία του με τη σύζυγό του Κλεόπη Μαλατέστα: «Τι του χρωστούσε, όμως, το Γένος; Το ερώτημα αυτό ξέρω ότι δεν έπρεπε να το θέσω. Ξέρω ότι το Γένος μου πρέπει να πληρώνει και όσα δεν χρωστάει».

Ναι, η Ελλάδα πληρώνει πλέον «και όσα δεν χρωστάει». Γιατί; Η απάντηση είναι απλή: Οι περισσότεροι απ’ αυτούς που είχαν την τύχη (και την έχουν ακόμα) της χώρας στα χέρια τους, κατά βάθος και ουσιαστικά είναι εχθροί τού Ελληνισμού, λυμαίνονται το κράτος, θυσιάζουν τα πάντα για το συμφέρον τους, ξεπουλιόνται, συμβιβάζονται. Κυριολεκτικά είναι προδότες τής ιδέας τού Έθνους, Εφιάλτες που παραδίνουν τα ιερά του στη μισαλλοδοξία, αλλά και στην τσέπη τους. Και το πρώτο πρόσωπο που έρχεται στα μάτια μου είναι ο Ζουράρις, ο διανοούμενος που συνεχώς μιλούσε για τον Θουκυδίδη. Πώς θα τον χαρακτήριζε, άραγε, ο Θουκυδίδης αν ζούσε;

Ρίχνω τα μάτια μου στη βιβλιοθήκη μου, στις ράχες των βιβλίων του. Τι ωραία τα έλεγε… Κάποια απ’ αυτά τα είχα παρουσιάσει μετ’ αρκετών εγκωμίων. Πλέον νιώθω εμετικά. Όπως και για έναν ακόμη, Καθηγητή τής Θεολογίας (ομότιμο) τού Πανεπιστημίου, που λανσάρεται ως υπέρμαχος εθνικών αξιών στην αρθρογραφία του και που, επίσης, τα βιβλία του, καταλαμβάνουν αρκετό χώρο στη βιβλιοθήκη μου. Κάθε φορά που τα βλέπω, θυμάμαι, πως μετά από δυο δεκαετίες φιλίας, είχε ζητήσει χρήματα για συνέντευξη που ήταν να μου δώσει. Ο αχρείος… Τον φαντάζεστε, μεθαύριο, υπουργό Παιδείας;

Και άλλα πολλά.

Όμως πρέπει να ξαναγυρίσω στην επικαιρότητα, μια και οι συγκρούσεις στο δελτίο ειδήσεων συνεχίστηκαν γύρω από τον άλλον άξονα των γεγονότων των ημερών: Τη διαδήλωση στο Σύνταγμα και τα επεισόδια. Οι εικόνες ήταν ξεκάθαρες. Πενήντα – εξήντα ταραξίες, που από μακριά έδειχναν ποιοι ήταν και γιατί ήταν εκεί, αφέθηκαν να φτάσουν, λες κι έκαναν περίπατο μέχρι τα σκαλιά τής Βουλής. Άραγε, γιατί διπλάσιοι ή και τριπλάσιοι αστυνομικοί (από τους 2.000), δεν τους περικύκλωναν και δεν τους μπλόκαραν πολύ πριν φτάσουν;

Τους είδαμε να επιχειρούν ανενόχλητοι να ρίξουν τα κάγκελα και μια μικρή δύναμη αστυνομικών να τους παρακολουθεί. Στη συνέχεια, είδαμε, απ’ αυτήν τη δύναμη των αστυνομικών, να εκτοξεύονται δακρυγόνα, που βέβαια δεν τα εισέπνευσαν οι ταραξίες, μόνο, αλλά πολίτες κάθε ηλικίες, που κρατούσαν σημαίες και ειρηνικά διαδήλωναν. Για την πολιτική τους ηγεσία (αυτή με τις ομπρέλες) ενήργησαν σύμφωνα με τους κανονισμούς. Για κάποιους άλλους, πολλούς, σύμφωνα με τις διαταγές.

Ποια σκοπιμότητα έκρυβαν αυτές οι διαταγές; Αυτό που τελικά συνέβη: Να διαλυθεί πρόωρα η συγκέντρωση. Η επιτυχία τού σχεδίου πλήρης.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος, ο πρόεδρος της Ακαδημίας, άλλοι φορείς που πάσχουν από αφωνία μπορούν να χαμογελούν μεταξύ τους ικανοποιημένοι. Όλα νόμιμα.

Πιο νόμιμος απ’ όλους ο αρχηγός τής Αστυνομίας, ο εκλεκτός τής κυβέρνησης. Αν δεν ήταν, άλλωστε ο εκλεκτός της, δεν θα είχε διοριστεί αρχηγός. Θα είχε αποστρατευθεί.

Έκλεισα την τηλεόραση. Έκλεισα και το βιβλίο. Αηδία…

Μέσα μου όμως δεν έπαψε να με ροκανίζει η φράση τού Παναγιώτη Κανελλόπουλου: «… Ξέρω ότι το Γένος μου πρέπει να πληρώνει και όσα δεν χρωστάει», που έρχεται να την παρηγορήσει η φράση τού Γέρου τού Μοριά: «η πατρίς ήτον και θα είναι το είδωλον της ψυχής μου».

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Το στριπτίζ της υμνογραφίας…

------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

-----------------------------------

Η υμνογραφία είναι το ίδιο αρχαία όπως οι θρησκείες. Γεννήθηκε αμέσως μετά τη γέννηση των θεών. Ο άνθρωπος δεν αρκέστηκε στο να γεννήσει θεούς για να ερμηνεύσει τα φυσικά φαινόμενα. Επεδίωξε και να τους εξευμενίσει. Γιατί οι θεοί ήταν μεν παντοδύναμοι, δεν ήταν όμως πανάγαθοι και φιλάνθρωποι. Σκόρπιζαν απλόχερα τα δεινά. Φυσικές καταστροφές, άγρια ζώα, δύσκολες θάλασσες. Άρα έπρεπε να εξευμενιστούν.

Η αρχαία Ελληνική Γραμματεία μάς έχει κληροδοτήσει θαυμαστά κοσμήματα υμνογραφίας.

Το Βυζάντιο επίσης. Η ποίηση του Ρωμανού τού Μελωδού είναι καθηλωτική και αξεπέραστη.

Σήμερα ζούμε την αναβίωσή της. Μόνο που δεν είναι εκκλησιαστική, αλλά πολιτική. Εκφραστές της, οι αφεντικογράφοι. Οι αφεντικογράφοι είναι κακέκτυπα των δημοσιογράφων. Προϊόντα τής πολιτικής διαπλοκής και κατ’ εξοχήν εκφραστές τής κυβερνητικής προπαγάνδας. Στο πρόσφατο παρελθόν, την πολιτική υμνογραφία, τη συναντάμε πιο έντονα στην περίοδο της δικτατορίας. Εκεί, στις αιτίες της, πρωταρχικά συναντάμε τον φόβο. Στις μέρες μας ο φόβος απουσιάζει. Υπάρχει απόλυτη κυριαρχία οικονομικών συμφερόντων. Ούτε καν ιδεολογικών. Το χρήμα είναι αυτό που εξασφαλίζει στους θεούς το λατρευτικό θερμοκήπιο. Επιστρατεύοντας στον σκοπό αυτό τους αποτυχημένους δημοσιογράφους, τους οικονομικά ναυαγισμένους, που επιδιώκουν να χορτάσουν την πείνα τους από τα απομεινάρια τής κυβερνητικής τραπεζαρίας.

Αφού δεν είμαστε ικανοί να ζήσουμε από τους αναγνώστες και τις διαφημίσεις τής ελεύθερης αγοράς, ας ζήσουμε από τις επιχορηγήσεις τού κόμματος και τις διαφημίσεις τού ευρύτερου δημόσιου τομέα, ή του ιδιωτικού που έχει άμεση ανάγκη τής κυβερνητικής στήριξης. Ο χρηματισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος όπου υπάρχει ρευστή συνείδηση. Εκεί δικαιώνεται το αξίωμα πως κάθε τιμή έχει τη δική της τιμή. Βεβαίως και σ’ αυτό το αξίωμα, εξαιρέσεις υπάρχουν. Υπάρχουν δημοσιογράφοι που τιμούν τιμούν το λειτούργημά τους. Όπως και πολιτικοί που τιμούν τον ορθό πολιτικό στοχασμό.

Ο δύστυχος αναγνώστης διαβάζει τον πηχυαίο τίτλο πως η περιοχή βρίσκεται σε εκπληκτική τροχιά ανάπτυξης ή πως η ανάπτυξη δίνει φτερά στη βιομηχανία. Αναρωτιέται, πού και πώς, ο εκδότης, είδε αυτήν την ανάπτυξη. Αναζητά στις εσωτερικές σελίδες το σχετικό ρεπορτάζ. Το εντοπίζει γρήγορα. Σ’ έκταση, με τα κοινά τυπογραφικά στοιχεία, καταλαμβάνει μικρότερο χώρο απ’ αυτόν του τίτλου με τα γιγαντιαία γράμματα. Διαβάζει ότι αυτά αποτελούν δηλώσεις τού τάδε κυβερνητικού παράγοντα, πως θα συμβούν στο μέλλον. Δηλαδή κάτι σαν τις φωτογραφίες σε μουσαμά των εκδοτηρίων τού σταθμού τού μετρό στη Θεσσαλονίκη, που εγκαινίασε ο πρωθυπουργός.

Οι δηλώσεις, βεβαίως, έχουν γίνει. Ο αφεντικογράφος δεν ψεύδεται. Ο τίτλος όμως παραπέμπει σε μια ανύπαρκτη πραγματικότητα. Αυτό είναι ‘‘τέχνη’’, η αντιτέχνη τής προπαγάνδας του ταϊζόμενου. «Ωραία το έγραψες», θα του πει το αφεντικό, «κανόνισα να σου βάλει διαφήμιση ο τάδε». Όλοι τίμιοι, φαινομενικά. Το αισχρό τής σύγχρονης υμνογραφίας. Έτσι απλά.

Το παιγνίδι των τίτλων είναι παλιά ‘‘τέχνη’’. «Πεπονόφλουδα σκότωσε παπά», διαβάζει ο αναγνώστης στα τεράστια γράμματα που καταλαμβάνουν την πρώτη σελίδα. Ανυποψίαστος την αγοράζει και ανυπόμονος αναζητά το ρεπορτάζ στις μέσα σελίδες. Εντοπίζει, με δυσκολία, ένα μικρό μονόστηλο, το οποίο τον πληροφορεί, πως «παπάς πάτησε πεπονόφλουδα, γλίστρησε κι έπεσε στον δρόμο. Το πέσιμο ήταν μοιραίο, γιατί ο παπάς, που είχε συνταξιοδοτηθεί από χρόνια, ήταν 97 χρονών και αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα υγείας». Ρεπορτάζ των τριάντα λέξεων, έδωσε τίτλο τριών λέξεων που κάλυψε ολόκληρη την πρώτη σελίδα. Συγχαρητήρια στον αρχισυντάκτη. Συγχαρητήρια στον εκδότη που είδε την ανάπτυξη να καλπάζει σαν αγριεμένο άλογο. Από τον… καλπασμό πληρώθηκε το ενοίκιο των γραφείων, ίσως και το ηλεκτρικό ρεύμα. Η υμνογραφία επιτέλεσε τον σκοπό της.

Η αντι-τέχνη των εγκωμίων βρίσκει τους πλέον πρόθυμους εκφραστές της και καλλιεργείται έντονα από εφημερίδες χαμηλής, έως και ανύπαρκτης κυκλοφορίας. Πασχίζουν με νύχια και με δόντια να κρατηθούν στη ζωή αν και δύσκολα πωλούν εκατό φύλλα. Τα εκατό αυτά φύλλα, δίνουν στον εκδότη το δικαίωμα να φιγουράρει ως εκδότης και ρυθμιστής καταστάσεων, αυταπατώμενος βεβαίως. Δεν αντιλαμβάνεται ο δυστυχής, πως αν αλλάξει η πολιτική κατάσταση, θα βρεθεί μετέωρος. Θα ψάχνει για στήριγμα. Στην καλύτερη περίπτωση θα ελπίζει σε μια νέα αλλαγή, στην επαναφορά των παλαιών δεδομένων, για να ξαναπάρει ανάσα.

 Όμως, αργά ή γρήγορα, το τέλος θα έρθει και θα είναι οδυνηρό και ταπεινωτικό. Ιδιαίτερα αύριο, που από μόνα τους τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, θα έχουν εκτοπίσει σχεδόν πλήρως τον έντυπο Τύπο, χωρίς, όμως, να εισπράττουν ανάλογα κέρδη από τον χώρο τής διαφήμισης. Στον εκδότη θα μείνει μόνο ο χλευασμός, ιδιαίτερα όταν ο χώρος στον οποίο κινείται είναι αυτός τής επαρχίας.

Η δημοσιογραφική υμνογραφία είναι αυτή που σταδιακά αντικαθιστά τη στρατευμένη δημοσιογραφία. Ούτως ή άλλως η διαμόρφωση των νέων κοινωνιών δεν έχει πρόσφορο χώρο για ν’ αναπτυχθεί η δικτατορία τού προλεταριάτου, η προσδοκία της οποίας είχε διατηρήσει για δεκαετίες τη στρατευμένη δημοσιογραφία. Όσοι τον ευαγγελίζονταν αντικατέστησαν το σφυροδρέπανο της καρδιάς τους μ’ ένα κινητό που κάνει πολλά, εκτός από καφέ.

Τα εγκώμια δεν έχουν καμιά σχέση με τα Εγκώμια της Εκκλησίας, που συγκινούν ακόμα και τους ελάχιστα, ή καθόλου, θρησκευόμενους. Το διαδίκτυο διαψεύδει αστραπιαία κάθε απόπειρα παραπλάνησης, αν και η λάσπη, σε περίπτωση που πετιέται, δύσκολα βγαίνει.

Η νέα κοινωνία θα έχει περισσότερους αυτοθαυμαζόμενους και αυτοφωτογραφιζόμενους από θεωρητικούς ιδεολογιών…

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Ώρες εξαθλίωσης…

------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

-----------------------------------

 

Η φωτογραφία είναι του Βασίλη Ντάμπλη.
Οι χαρακτηρισμοί για τη συμπεριφορά τους είναι του τέως αρχηγού τους.

Το κακόγουστο θέατρο στην πολιτική σκηνή τής χώρας, που ξεκίνησε με την ανίερη συγκυβέρνηση, συνεχίζεται. Όταν ξεκίνησε, η λαχτάρα για εξουσία είχε αρκετούς λόγους επικάλυψης. Κυριότεροι ήταν η έξοδος της χώρας από τα μνημόνια, με τον περιορισμό των δικαιωμάτων των δανειστών και το νοικοκύρεμα των οικονομικών, και η κάθαρση του πολιτικού τοπίου από τους βρόμικους πολιτικούς, που για δεκαετίες λυμαίνονταν το κράτος.

Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, ούτε το ένα, ούτε το άλλο πραγματοποιήθηκαν.

Στην ουσία η έξοδος της χώρας από τα μνημόνια, αποτελεί σχήμα λόγου. Αυτό δείχνει η πραγματική οικονομία και η λειτουργία τής αγοράς. Παρά τις μεγαλοστομίες για ανάπτυξη, μια ρεαλιστική ματιά μόνο το αντίθετο βεβαιώνει. Άλλωστε, αυτό βεβαιώνουν και οι διάφορες φιέστες που στήνονται από κυβερνητικούς, όπως, πρόσφατα, τα δήθεν εγκαίνια τού σταθμού τού μετρό στη Θεσσαλονίκη, όπου τον ρόλο των εκδοτηρίων τον έπαιζαν φωτογραφίες τους. Και άλλα πολλά: Τα κόκκινα δάνεια δεν μειώθηκαν, οι κατασχέσεις δεν μειώθηκαν, η κατάσταση στα νοσοκομεία έγινε ακόμα πιο δραματική, ο αριθμός των χρεοφειλετών τού Δημοσίου αυξήθηκε…

Στον χώρο τής πολυσυζητημένης κάθαρσης, τα ίδια και χειρότερα, παρά τις έντονες προσπάθειες της κυβέρνησης να χειραγωγήσει τη Δικαιοσύνη, γεγονός που σχεδόν το πέτυχε. Κάποιες δήθεν τρανταχτές υποθέσεις, αποδεικνύονται φούσκες. Το μεγάλο φαγοπότι στην Υγεία, μάλλον ερευνήθηκε λανθασμένα και το αποτέλεσμα δεν φαίνεται να δικαιώνει τις προσδοκίες.

Ο γάμος, η ανίερη συγκυβέρνηση, δηλαδή, αποδείχθηκε κραυγαλέο πρόσχημα για τη διαχείριση της εξουσίας. Τώρα ο γάμος διαλύθηκε. Τουλάχιστον φανερά και τυπικά. Αιτία η συμφωνία για το Σκοπιανό.

Αρκετοί δεν πείθονται από το διαζύγιο και δικαιολογημένα. Θα μπορούσε να είχε συμβεί μήνες πριν, ώστε να μην φτάναμε ποτέ στη συμφωνία και τη φιέστα των Ψαράδων.

Τότε, όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως η κυβέρνηση είχε την πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα, και πώς μια άλλη κυβέρνηση θα διαπραγματευόταν με τα Σκόπια, μόνο που εκείνη η νέα κυβέρνηση κανείς δεν ήξερε αν θα υπάκουε στις εντολές των ευρωπαίων εταίρων. Την υπακοή αυτή, ήρθε να επιβεβαιώσει η πρόσφατη επίσκεψη της κ. Μέρκελ, που δεν έχει κανένα πρόβλημα να δείχνει ποιος είναι το αφεντικό σ’ αυτήν την ιστορία. Όλα αυτά με την ανοχή τού ενός από τους δυο συζύγους, που πλέον αποφάσισε να φανεί αποφασισμένος να υπερασπιστεί την τιμή του.

Βέβαια – και αυτό είναι το κρίσιμο – στη στρατηγική αυτή δεν τον ακολούθησαν όλοι οι συνεργάτες του. Ανεξιχνίαστες οι προθέσεις τους. Όμως, το γεγονός τής προδοσίας τους είναι αδιαπραγμάτευτο.

Τα πολιτικά πρόσωπα που διαχώρισαν τη θέση τους από τον αρχηγό τους, πρόδωσαν στην κυριολεξία τους ανθρώπους που τους εμπιστεύθηκαν την ψήφο τους. Εξελέγησαν στο κοινοβούλιο από ψηφοφόρους που η ιδεολογική τους συγκρότηση τους τοποθετούσε δεξιότερα της δεξιάς. Εάν είχαν διεκδικήσει την ψήφο τους ως εκφραστές τού ΣΥΡΙΖΑ σαφώς και δεν θα την έπαιρναν. Αυτοί οι ψηφοφόροι δεν ρωτήθηκαν αν εγκρίνουν την αλλαγή των εκλεκτών τους. Σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση θα δείξουν αν και πόσο συμφωνούν με την απόφαση των βουλευτών τους.

Το ερώτημα είναι: Έχει ή όχι το ηθικό δικαίωμα, ο βουλευτής, να πράττει αντίθετα με τις επιθυμίες των ανθρώπων που τον έκαναν βουλευτή;

Έχει ή όχι το δικαίωμα να διαχειριστεί την ψήφο των ανθρώπων που τον εμπιστεύθηκαν, σύμφωνα με τα συμφέροντά του;

Εάν, για παράδειγμα, τον έστειλαν στην Βουλή, 4.000 ψηφοδέλτια, αυτά θα τον ξανάστελναν;

Ποιους εν τέλει εκπροσωπεί; Την εξουσία, τα συμφέροντά του ή τη λαϊκή βούληση;

Αν δεν εκπροσωπεί τους ψηφοφόρους του, δηλαδή τη λαϊκή βούληση, τότε σαφώς και είναι προδότης χωρίς προσχήματα. Η δικαιολογία πως αυτό το κάνει «για το καλό τής χώρας», μόνο γελοία είναι, αφού για το καλό τής χώρας μαγειρεύονται και τα χειρότερα συμφέροντα.

Αν ο ψηφοφόρος του ήθελε να στηρίξει το άλλο κόμμα, εν προκειμένω τον ΣΥΡΙΖΑ, θα ψήφιζε υποψήφιο βουλευτή τού ΣΥΡΙΖΑ και όχι των ΑΝΕΛ. Απλοί συλλογισμοί, καθαρές θέσεις. Άρα;

Η αλήθεια είναι απλή: Συμφέρον προσωπικό. Οικονομικό ή άλλο; Δεν έχει τόσο σημασία. Αν θεωρήσουμε σωστό το αξίωμα πως στη χώρα μας, τουλάχιστον, κάθε «τιμή» έχει την τιμή της, τότε το οικονομικό συμφέρον έχει το προβάδισμα. Αυτό, βεβαίως, αποδεικνύει και ευτέλεια. Αν πάλι διαφαίνεται ως κίνητρο η συνέχιση της πολιτικής καριέρας κάτω από τη σημαία τού ΣΥΡΙΖΑ, αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα μιας ισχυρής υπόσχεσης για τοποθέτηση των προδοτών σε θέσεις που δεν απαιτείται ψήφος των πολιτών, δηλαδή στις πρώτες θέσεις τής λίστας των βουλευτών Επικρατείας. Τούτο, γιατί είναι αστείο να σκεφθεί κάποιος, πως οι βουλευτές αυτοί θα ξαναψηφιστούν από ψηφοφόρους τού Ποταμιού ή των ΑΝΕΛ, ή θα ψηφιστούν από ψηφοφόρους τού ΣΥΡΙΖΑ. Ο πολιτικός τους θάνατος είναι σχεδόν βέβαιος. Αλλά αυτό είναι θέμα δικό τους. Θέμα των πολλών είναι το πολιτικό ήθος, η ηθική που πρέπει να συνοδεύει τις πολιτικές πράξεις.

Χωρίς ηθική, η πολιτική είναι εξαθλίωση. Αυτό εκφράζεται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Τον χορό τής εξαθλίωσης τον έσυρε πρώτος ο πρωθυπουργός. Δευτεροχορευτής, που του κρατούσε το μαντίλι, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ. Ξεκάθαρες κουβέντες. Ο πρωθυπουργός ήταν που χαρακτήρισε «αποστάτες» όσους δεν θα καταψήφιζαν τον Δήμα ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός έταξε όσα δεν έπραξε, ο πρωθυπουργός μίλησε για εθνική ανεξαρτησία και στην πράξη υποθήκευσε τη χώρα και σφιχταγκάλιασε την κ. Μέρκελ, ο πρωθυπουργός έσφιξε πρώτος στην αγκαλιά του τον πρόεδρο των ΑΝΕΛ και άλλα πολλά. Τα αμέτρητα βίντεο που έχουν καταγράψει αυτές τις καταστάσεις, είναι αδιάψευστοι μάρτυρες.

Τώρα, η εξαθλίωση, περπατά καμαρωτή στη Βουλή, στους διαδρόμους των υπουργείων, αλλά και στους δρόμους των συνοικιών και των πόλεων, που χάρισαν το βουλευτικό αξίωμα σ’ αυτούς που κατηγορούνται για προδοσία. Οι ίδιοι, βέβαια, αποτελούσαν τους εκλεκτούς τού αρχηγού, μοιράζονταν αγκαλιές και φιλιά, μιλούσαν για κόκκινες γραμμές, που πλέον όλες έγιναν κόκκινα φωτάκια έξω από σπίτια αγοραίου έρωτα.

Αυτό το τελευταίο ισχύει και για τις κόκκινες γραμμές των… υπερήφανων συντρόφων. Ξέρουν κι εκείνοι πως αν δεν αντικαταστήσουν τις κόκκινες γραμμές τους με κόκκινα φωτάκια, θα μπουν σε μια εκλογική περιπέτεια με άγνωστα (;) αποτελέσματα. Δεν τους περιμένουν και τόσο ήρεμα λιμάνια. Κι έτσι λυτρώνονται με το κάλεσμα του αρχηγού τους προς αποστάτες/προδότες για συμπόρευση. Μια χαρά εξαθλίωση για ένα ηθικό πλεονέκτημα.

Πρόσφατα έφυγε από τη ζωή ένας διανοούμενος που έγραψε πολλά για το ήθος των Ελλήνων: Ο Σαράντος Καργάκος. Στέκομαι σ’ ένα από τα πλέον ολιγοσέλιδα βιβλία του, το «Για μια δημοκρατία ευθύνης» (2001, εκδόσεις Καστανιώτη). Αντιγράφω κάποιες γραμμές από την τελευταία του σελίδα: «Ο Έλληνας ήταν πάντα παιδί τής παιδείας του. Αυτή όμως η παιδεία Έλληνος, που τόσο εύγλωττα περιέγραψε ο Βέρνερ Γιέγκερ, χτυπιέται σε παγκόσμια κλίμακα. Για να κυριαρχήσει η παιδεία τής αγοράς και να ισχύσουν οι νόμοι τής αγοράς, που αλλοιώνουν και αλλοτριώνουν τα πάντα. Ακόμα και τις λέξεις. Κι έτσι, ενώ αγορά αρχικά εσήμαινε τη συνάθροιση, τη σύναξη των ανθρώπων, σταδιακά πήρε την έννοια του τουρκικού παζαριού. Το παζάρι δεν κάνει ανθρώπους, ‘‘τρώει’’ ανθρώπους…»