Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

Μπέρνχαρντ Σλινκ

ΟΛΓΑ

Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ

Το «Διαβάζοντας στη Χάννα», το μυθιστόρημα Μπέρνχαρντ Σλινκ, που έγινε κλασικό στην παγκόσμια παραγωγή τού δεύτερου μισού του 20^ου αιώνα, γίναμε κοινωνοί μιας σπαραχτικής ιστορίας, που κινείται από τις παρυφές ενός ανορθόδοξου έρωτα, στον ορίζοντα της συλλογικής μνήμης τού ναζισμού.

Εγώ το λάτρεψα, ως μυθιστόρημα.

Πλέον, ένα άλλο έργο τού Μπέρνχαρντ Σλινκ, το «Όλγα», μας καλεί. Κινείται και αυτό στην Γερμανία, όχι εκείνη του ναζισμού, αλλά την ευρύτερη, του γερμανικού μεγαλοϊδεατισμού, που ξεκινά από τον Μπίσμαρκ και φτάνει στην μεταπολεμική Γερμανία του 1950.

Η Όλγα θα ζήσει στην γειτονιά εκείνου του ονείρου ως ένα νέο κορίτσι δεύτερης κατηγορίας, που πασχίζει να σταθεί στα πόδια του, μη αποδεχόμενο την κοινωνική του θέση. Η γερμανική κοινωνία στα τέλη τού 19^ου αιώνα είναι χτισμένη με σκληρά υλικά. Σ’ αυτά τα υλικά στηρίχθηκε ο Μπίσμαρκ για να στήσει το γερμανικό όνειρο για την ανάδειξη της πατρίδας του ως κυρίαρχο ευρωπαϊκό έθνος και κράτος, που παίρνει σάρκα και οστά το 1871.

Η Όλγα, αθόρυβα, αλλά επίμονα, αναζητά ν’ αλλάξει την μοίρα που της κληροδοτεί η φτώχεια της οικογένειάς της, αλλά και η πρόωρη απώλεια των γονιών της. Οι επαναστάσεις μπορεί και να μην είναι κραυγαλέες, μας λέει με τον τρόπο του ο Μπέρνχαρντ Σλινκ. Ονειρεύεται να γίνει δασκάλα και όχι σύζυγος αγρότη, υπηρέτρια ή ό,τι άλλο ταιριάζει σ’ ένα κορίτσι που γεννιέται μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες.

Υπομονετικά η Όλγα θα πετύχει πολλά. Σ’ ένα θα αποτύχει: Να κρατήσει κοντά της τον νέο που αγαπά. Αυτού, το γερμανικό όνειρο, στρέφεται στην κατάκτηση ενός άλλου κόσμου, των ανεξερεύνητων περιοχών τού πλανήτη. Αυτό το πάθος έχει περιγραφτεί θαυμάσια σ’ ένα βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ, το «Ως τις άκρες της γης» του Έντουαρντ Τζ. Λάρσον.

Η Όλγα θα μείνει δίπλα στην ανάμνησή του ως υπόδειγμα καρτερίας. Η εξερευνητική αποστολή τού Χέρμπερτ δεν θα ξαναδώσει σημεία ζωής. Η προσδοκία τής Όλγας θα χαθεί μέσα στους πάγους.

Αυτά, όμως, δεν θα στερήσουν από την Όλγα το ψυχικό σθένος ν’ αντέξει την καθημερινότητα της Γερμανίας, τόσο στους δυο πολέμους, όσο και στην ενδιάμεση περίοδο. Οι αρχές της, χωρίς να το διατυμπανίζει, θα παραμείνουν αναλλοίωτες, συχνά στερώντας την χαρά από τον εαυτό της. Ο Μπέρνχαρντ Σλινκ θα δημιουργήσει το πρότυπο της γυναίκας σύμβολο. Αλλά και με έναν ευρηματικό τρόπο θα δώσει την άλλη πλευρά τών πραγμάτων, αθέατη στο πρώτο μέρος τού μυθιστορήματος.

Το τέλος τού μυθιστορήματος, καθηλωτικό.

Λάρισα, 15/4/2020