Η επιστροφή τού Νίκου Δήμου...

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

---------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

---------------------------------------

«Ας ασκηθούμε στην κατανόηση.

Ας ασκηθούμε στην αγάπη.

Ας λυτρωθούμε στην αγάπη.

Η θρησκεία του Ανθρώπου;

Σίγουρα ο δίκαιος θεός της νοσταλγίας μας,

θα χαμογελάει στον ουρανό του».

Νίκος Δήμου:

«Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης»

Εκδόσεις: «ΠΑΤΑΚΗ»

Τον Νίκο Δήμου τον γνώρισα εκ του πλησίον πολύ παλιά, πριν το 1980, σε κάποια εκδήλωση, που είχε σχέση με την επικοινωνία. Με εντυπωσίασε η ευφυΐα του, αλλά και η νηφαλιότητά του. Τον γνώρισα, αντιθέτως, πολύ καλά μέσα από τα βιβλία του. Κάπου πενήντα αριθμεί η βιβλιοθήκη μου, από τα πάνω από εξήντα που έχει κυκλοφορήσει. Ένα απ’ αυτά κατέχει περίοπτη θέση στα ράφια με τα φωτογραφικά λευκώματα. Είναι το περίφημο «Το Φως των Ελλήνων» (Νεφέλη – 1984).

Ένα του άρθρο, «Η μοναξιά του δημοσιογράφου», χαράχτηκε βαθιά μέσα μου και με συνόδευσε, έκτοτε,  σε όλη μου τη δημοσιογραφική πορεία, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες τώρα. Αν θυμάμαι καλά ήταν στο βιβλίο του «Οι Έλληνες». Έλεγε σκληρές αλήθειες, τις οποίες θυμάμαι κάθε που κάποιος φίλος με παροτρύνει να γράψω κάτι, για να «διορθωθεί κάτι». Κι εγώ ξέρω, πως είτε γράψω, είτε δεν γράψω, η λακκούβα στον δρόμο θα μείνει ανοιχτή, γιατί κάποιοι ‘‘αρμόδιοι’’ διακατέχονται από ιδιόμορφη αντι-ευαισθησία. Αυτό το μάθημα το πήρα από τον Νίκου Δήμου.

Αλλά σ’ αυτό το σημείωμα δεν θέλω να γράψω για την εν γένει πορεία του, ούτε για την ατελείωτη αρθρογραφία του, που παραμένει ανθηρή παρά τα 85 του χρόνια, συχνά προκαλώντας με κάποιες θέσεις του, όχι γιατί δεν είναι σωστές, αλλά γιατί κάποιοι φρονούν πως δεν πρέπει να διατυπώνονται δημόσια. Μα πώς θα μας προβληματίσει ένας διανοούμενος αν κρατήσει τις σκέψεις του στο συρτάρι του;

Δεν χρειάζεται τις δικές μου συστάσεις ο Νίκος Δήμου. Υπήρξε μέντορας της διαφήμισης, μέντορας της επικοινωνίας, μύστης τής ζωής, παραμένει πολυγραφότατος συγγραφέας, ένας σύγχρονος φιλόσοφος, πολυδιαβασμένος και λαμπρός στοχαστής.

Ξεφυλλίζω μια νέα έκδοση: «Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης». Μικρό, γλυκό βιβλίο. Τρυφερό. Μια συλλογή από σκέψεις τού Νίκου Δήμου που υπάρχουν σε άλλα του βιβλία. Κάτι σαν ανθολόγιο. Ανατύπωση για την ακρίβεια, με ζωή 46 ετών. Και όμως, τόσο νέο. Έφηβο, τρυφερό, χαμογελαστό. Να το διαβάζεις πρωί, με τον καφέ σου και να ξεκινάς την ημέρα σου αισιόδοξα. Αυτή είναι η καλή προσφορά τής διανόησης.

Από το ανθολόγιο αυτό, ανθολογώ, με τη σειρά μου:

«Χωρίς πίστη ο άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τα όρια της ύπαρξής του: το άγνωστο, το παράλογο, τον θάνατό του».

----------------

«Φόβος θανάτου. Horror vacui.

»Η φύση έχει τον τρόμο του κενού. Η ύπαρξη, το άγχος της ανυπαρξίας».

--------------

«Μπορεί κανείς ν’ αποδείξει την αλήθεια της μουσικής, την ομορφιά της ποίησης, το χαμόγελο ενός παιδιού.

»Τι μπορεί ν’ αποδείξει κανείς; Ούτε καν ότι υπάρχει. Ούτε ότι υπάρχει ο εξωτερικός κόσμος!

»Αν ήταν να ζούμε με ό,τι αποδεικνύεται, θα είχαμε ήδη πεθάνει. Δεν ζούμε με τη λογική.

»Ζούμε (καθημερινά) με την πίστη.

»Και φυσικά πιστεύουμε με την πίστη».

---------------

«Αυτή τη σιγουριά, αυτή την ειρήνη με τον κόσμο και τον εαυτό μας, μόνο η πίστη στον πατέρα-θεό μπορεί να τη δώσει.

»Αλλά ποιος θα μας δώσει πίσω την πίστη στον πατέρα-θεό;

»Ποιος θα μας δώσει τον δίκαιο θεό που νοιάζεται για μας – τον πανάγαθο και τον παντοδύναμο;

»Τον άνθρωπο που πονά, λίγο τον ενδιαφέρει ένας θεός που είναι απρόσωπη, αφηρημένη κοσμική δύναμη».

----------------

«Ανάμεσα σε έναν θεό παντοδύναμο (αλλά όχι πανάγαθο) και σε έναν θεό πανάγαθο (αλλά όχι παντοδύναμο) θα προτιμούσα τον δεύτερο.

»Προτιμώ να σκέπτομαι έναν θεό καλό που αγωνίζεται κι αυτός μαζί μας εναντίον του Κακού – παρά έναν παντοδύναμο θεό που αδιαφορεί.

»(Έστω κι αν ένας θεός μη-παντοδύναμος δεν είναι θεός…)

---------------

«Πρέπει πάντως να δεχτούμε πως οι περισσότεροι από μας έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να κρύβουν την πραγματικότητα και να ζουν σε τεχνητούς κόσμους: τον κόσμο του χρήματος, της κοινωνίας, της ιεραρχίας».

---------------

«Την ανάγκη της πίστης μπορούμε εύκολα να την ικανοποιήσουμε, όταν γεννηθούμε και μεγαλώσουμε σ’ έναν χώρο ποτισμένο από μια θρησκεία κοινωνικά αποδεκτή και επιβεβλημένη.

»Ωστόσο αυτός ο παραδοσιακός, τακτοποιημένος κόσμος έχει πεθάνει. Η λογική έκανε το έργο της. Τώρα γεννιόμαστε μ’ ένα ερωτηματικό στο κεφάλι».

---------------

«Η αγάπη είναι μια και αδιαίρετη. Δεν ξεχωρίζει αντικείμενα. Δεν θα πίστευα ποτέ αυτόν που ισχυρίζεται πως αγαπάει τους ανθρώπους και αδιαφορεί για τα ζώα. Η αγάπη είναι κατάφαση της ζωής σε όλες της τις μορφές. Φροντίδα, μέριμνα, ευθύνη για το κάθε τι.

»Αγάπη είναι να νιώθεις υπεύθυνος για το σύμπαν».

----------------

«Πρέπει να βρεθεί κάτι που να αξίζει τον κόπο κι όταν ακόμα το θέσεις αντιμέτωπο με τον θάνατο. Κάτι για το οποίο όχι μόνο αξίζει να ζεις – αλλά και να πεθαίνεις.

»Η γνώση δεν σε κάνει ν’ αψηφήσεις τον θάνατο. Η πίστη, ναι. Ο Γαλιλαίος αρνήθηκε τις αλήθειες του. Ο Τζορντάνο Μπρούνο πέθανε για τις δικές του.

»Μόνο αν πιστέψουμε σε κάτι σημαντικότερο από τον εαυτό μας, μπορούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας.

»Ξεπερνώ τον εαυτό μου σημαίνει λυτρώνομαι».

----------------

«Δεν μας μένει τίποτα άλλο από τον άνθρωπο και την ελπίδα στον άνθρωπο. Υπάρχουν πάντα οι στιγμές της άνοιξης., οι στιγμές της χαράς, οι στιγμές της καλοσύνης».

----------------

«Ανθρωπιά, καλοσύνη, αγάπη φιλία, θαλπωρή.

»Ο μικρός παράδεισος;

»Ο επίγειος παράδεισος.

»Κάποτε θα πρέπει να καταλάβουμε πως ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ευτυχίας εξαρτάται από μας τους ίδιους.

»Είναι πάντα εύκολο να ρίχνεις αλλού τις ευθύνες σου».

Δεν είναι εύκολο να ανθολογήσεις τους στοχασμούς τού Νίκου Δήμου, γιατί έχουν όλοι τους την ίδια βαρύτητα. Θα έλεγα πως είναι στοχασμοί που αποπνέουν μιαν θρησκευτικότητα, μια περιδιάβαση σ’ ένα ποτάμι που η μια του όχθη είναι ο Χριστιανισμός και η άλλη του ο Βουδισμός. Σταθερός βηματισμός περισσότερο, παρά μετέωρο βήμα. Ας έχει υγεία και μακροημέρευση…

Λάρισα, 17-1-2020