Κάπου στο Αιγαίο…

ΜΟΝΟΛΟΓΩΝΤΑΣ

(Δημοσιεύθηκε στη Larissa net στις 18-12-2015)

Τα βράδια ο ύπνος μου είναι λίγος. Κάπου κάτι δεν γίνεται καλά και, κάπου γύρω στις 5, τα μάτια ανοίγουν. Έτσι κοντά στις 6 που αρχίζουν τα πρωινά δελτία ειδήσεων, με τον Βασίλη Λυριτζή και τον Δημήτρη Οικονόμου ν’ ανοίγουν την ειδησεογραφία της ημέρας στην ‘‘Πρώτη Γραμμή’’ οι πρώτες ειδήσεις φτάνουν - όπως πριν από χρόνια η φωνή του γαλατά - και αναταράσσουν την ηρεμία του γραφείου.

Συνήθως τις ακούω διαβάζοντας ταυτόχρονα κάποιο βιβλίο, ή παρακολουθώντας τις τελευταίες αναρτήσεις στους ηλεκτρονικούς κοινωνικούς ιστότοπους. Και συνήθως οι πρώτες ειδήσεις είναι δυσάρεστες. Μιλούν είτε για νέα φορολογικά μέτρα, είτε για θανάτους.

Η εξαγγελία νέων φορολογικών μέτρων δεν μου προκαλεί πλέον έκπληξη. Και θαρρώ πως δεν αποτελεί έκπληξη και για άλλους πολλούς, που βέβαια θυμούνται με απογοήτευση και πίκρα εκείνες τις δηλώσεις για «κανέναν νέο φόρο».

Εκείνο που προκαλεί έκπληξη – όσο κι αν πλέον έχει καταντήσει καθημερινό φαινόμενο – είναι πόσο μεγαλώνει ο αριθμός των νεκρών από τα ναυάγια στο Αιγαίο. Τρεις οι πνιγμένοι, πέντε οι πνιγμένοι, δέκα οι πνιγμένοι. Κάποιες φορές οι νεκροί περισυλλέγονται, κάποιες άλλες θεωρούνται αγνοούμενοι. Τις περισσότερες φορές χωρίς όνομα και σχεδόν όλες χωρίς αναγνώριση.

Στο Παρίσι οι νεκροί των μακελιών καταμετρήθηκαν, αναγνωρίστηκαν, ενταφιάστηκαν. Κάποιοι άφησαν λουλούδια στον τόπο της δολοφονίας τους. Και ένας μετά τον άλλων οι ηγέτες των κρατών που επισκέπτονται την γαλλική πρωτεύουσα αφήνουν λουλούδια και δηλώνουν την συμπαράστασή τους στη γαλλική κυβέρνηση. Και καλά κάνουν. Στο Αιγαίο, όμως;

Στο Αιγαίο τα θύματα είναι πολλαπλάσια και είναι επίσης θύματα της τρομοκρατίας. Γιατί, δεν φεύγουν από την πατρίδα τους για ταξίδι αναψυχής ή έστω καλύτερης τύχης. Φεύγουν για να σώσουν το κεφάλι τους από τον θάνατο του πολέμου, από καθημερινές επιθέσεις θανάτου.

Όμως στο Αιγαίο ουδείς απότισε φόρο τιμής, ουδείς δήλωσε «είμαστε όλοι Σύριοι». Κάποια νεκρά παιδιά που είχε ξεβράσει η θάλασσα «έκαναν» τον γύρο του κόσμου, κάποιοι δήλωσαν την λύπη τους και όλα τελείωσαν εκεί. Μόνο οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται και οι σφαγές. Η ανθρωπότητα, ή έστω εκείνα τα κράτη που κάποτε υπέγραψαν την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Παρίσι, 1948 – Ρώμη, 1950 κλπ.), μένει να καταγράφει απώλειες, να εκδίδει ψηφίσματα και να συνεχίζει την πορεία της αδιαφορίας. Η ιστορία του θανάτου ακόμα μια φορά κυρίαρχος του παιγνιδιού. Χέρι με χέρι με την ιστορία των οικονομικών συμφερόντων, αλλά και χέρι με χέρι με το μένος των εμπόλεμων θεών που ακόμα ζουν και διψούν για αίμα.

Για πόσα χρόνια ακόμα, για πόσους αιώνες, η λεκάνη της Μεσογείου θα καταπίνει αίμα; Αναζητώ την απάντηση όχι στην επικαιρότητα, στις συγκρούσεις, στις δηλώσεις, στις συμφωνίες. Θέλω να πάω βαθύτερα. Σταματώ στον Fernand Braudel, τον κατ’ εξοχήν ιστορικό της Μεσογείου, καθώς και στον David Abulafia. Οι συνοπτικές ιστορίες τους για τους λαούς της Μεσογείου, για τους Θεούς τους, για τις προσδοκίες και τους πολιτισμούς τους, στάζουν αίμα, πολύ αίμα. Όμως και οι δυο αυτοί, όπως και πολλοί ακόμα ιστορικοί αναλυτές, αφήνουν να φανεί η ελπίδα πως με την ανάπτυξη του διεθνούς διαλόγου και την παγκοσμιοποίηση η ειρήνη θα πρυτανεύσει. Ίσως. Ίσως και όχι. Αυτό το «όχι» βγαίνει σαν ουρλιαχτό μέσα από τα πτώματα των πνιγμένων, που δεν είναι κάποιες δεκάδες, αλλά πια χιλιάδες.

Μέρα τη μέρα ο κατάλογος αυτών που χάνονται από τις βυθισμένες βάρκες και πλοιάρια αυξάνεται εφιαλτικά. Μόλις πριν λίγο ένα ρεπορτάζ μιλούσε για δυο ακόμα παιδιά, δύο και έξι χρονών. Χθες τα παιδιά ήταν τέσσερα, προχθές πέντε. Αύριο, ποιος ξέρει πόσα. Πλέουν νεκρά στην επιφάνεια της θάλασσας, δεμένα στα σωσίβιά τους, ή ξεβράζονται από τα κύματα στις ακτές. Και τα Χριστούγεννα πλησιάζουν.

Μπορεί οι λαθρέμποροι να υπολογίσουν πως είναι ευκαιρία – μέρες που είναι - να φορτώσουν περισσότερους στις βάρκες του θανάτου. Και κάπου στο Αιγαίο, αντί να γιορτάζουν την γέννηση του Χριστού, να μετράν και να ξαναμετράν νέα πτώματα, πολλά…

Ο θάνατος ήταν πάντα παρών, πάνω και κάτω από τη γη, μετρώντας τα θύματά του, όσο μικρά και ακίνδυνα για τις εφησυχασμένες κοινωνίες μας κι αν ήταν…

Άγγελος Πετρουλάκης.