ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ

-------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

-------------------------------------

Ναι, δεν ανεβαίνει σε γαϊδουράκι.

Όμως χρησιμοποιεί το αστικό λεωφορείο…

Κάποτε ο Ιησούς μπήκε στα Ιεροσόλυμα ανεβασμένος σε γαϊδουράκι. Ήταν ένα από τα ελάχιστα μεταφορικά μέσα τής εποχής. Ίσως, αν οι τότε μαθητές, ή συμπαθούντες, ήταν εύποροι και Του διέθεταν άλογο, να ανέβαινε στο άλογο. Ίσως…

Συχνά οι πολέμιοι της Εκκλησίας ειρωνεύονται ή και σαρκάζουν μητροπολίτες για τα ‘‘πολυτελή’’ αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν. Και όχι μόνο γι’ αυτά. Πάντως τη φράση πως ο Χριστός χρησιμοποίησε γαϊδουράκι την αναφέρουν, ακόμα και σε δημόσιες συζητήσεις.

Στην πόλη μου, τη Λάρισα, όμως, όπως πληροφορήθηκα, ο νέος της μητροπολίτης, επιχειρεί αρκετά καινοφανή και πρωτάκουστα.

Ο ίδιος δεν τον γνωρίζω, δεν συζήτησα μαζί του ποτέ. Ξέρω το πρόσωπό του από φωτογραφίες. Και το όνομά του..

Ιερώνυμος…

Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου από τον περασμένο Οκτώβριο. Το κατά κόσμον όνομά του Παναγιώτης Νικολόπουλος του Χρήστου και της Μαρίας, γεννημένος στην Αθήνα το 1971. Πτυχιούχος τής Νομικής και της Θεολογικής Σχολής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Groningen Ολλανδίας με ειδίκευση στην Ιστορία τού Δικαίου (Βυζαντινό - Ρωμαϊκό Δίκαιο), ενώ μιλά αγγλικά, γερμανικά, ολλανδικά, και τουρκικά. Αρκούν αυτά για ένα συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα, αφού άλλα αποτελούν την αιτία για τούτο το σύντομο σημείωμα.

Τα καινοφανή και τα πρωτάκουστα είναι η αιτία. Αυτά που κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα. Αυτά που πρέπει να μαθευτούν ευρύτερα.

Η φήμη πως είναι ‘‘κάτι διαφορετικό΄΄ ήταν αυτή που διαδόθηκε πρώτη. Λίγες ημέρες μετά, ένας μετά τον άλλον, από εκείνους που είχαν παρακολουθήσει κάποια ομιλία του, δήλωναν εντυπωσιασμένοι.

Σε κάποια στιγμή πληροφορήθηκα πως είχε αποφασίσει να εκδώσει εξαμηνιαίο επιστημονικό περιοδικό. Ο υπεύθυνος της έκδοσης π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, με ηλεκτρονική επικοινωνία, ζήτησε τη συμμετοχή μου σ’ αυτό, χωρίς όρους και με ό,τι θέμα επιθυμούσα. Δεν το αρνήθηκα. Μισός αιώνας πορεία σε περιοδικές εκδόσεις είναι βαρύ παρελθόν για μένα.

Αλλά, ούτε αυτά είναι η αιτία για τούτο το σημείωμα.

Παρασκευή, 17 Μαΐου, μεσημέρι. Συζητώ με φίλους. Η συζήτηση στρέφεται για λίγο στον νέο μητροπολίτη. Και έκπληκτος πληροφορούμαι κάτι που η πόλη μου δεν έχει ζήσει ποτέ άλλοτε.

Ο ένας, της συντροφιάς, λέει, πως από την κατοικία του, για να βγει στην πόλη, χρησιμοποιεί το αστικό λεωφορείο.

Ο άλλος λέει, πως πηγαίνει ο ίδιος στο ταχυδρομείο, αλλά και σε κάποιες υπηρεσίες, χωρίς να χρησιμοποιεί διάφορα πρόσωπα.

Δυσπιστώ. Ο μητροπολίτης στο αστικό λεωφορείο;

Φίλος μου δημοσιογράφος, το επιβεβαιώνει. Κι ένας ακόμα…

Μένω να συλλογίζομαι. Και να θυμάμαι…

Λέω πως, ναι. Να ένας Άξιος! Να ένας ποιμένας! Που θέλει να είναι ίσος. Που δεν θέλει να ξεχωρίζει. Που θέλει να είναι δίπλα στον ανώνυμο χριστιανό, στον ανώνυμο πολίτη. Που θέλει ν’ αφουγκράζεται την αγωνία, τις ανησυχίες τών πολλών. Δεν ξέρω αν το κάνουν πολλοί μητροπολίτες αυτό. Στην πόλη μου είναι ο πρώτος. Και η πόλη μου είναι μια πόλη που πόνεσε με τα χριστιανικά της.

Δεν πάνε πολλά χρόνια, που οπαδοί τού πρώην, μακαριστού μητροπολίτη Θεολόγου, οι λεγόμενοι «Θεολογικοί» κυνηγούσαν το μητροπολίτη Δημήτριο (Μπεκιάρη), να τον χτυπήσουν.

ΜΑΤ και ενισχυμένες αστυνομικές φρουρές, διαδηλώσεις και πετροπόλεμοι. Μια Μεγάλη Εβδομάδα με συγκρούσεις σώμα με σώμα, με αυγοπόλεμο και πετροπόλεμο. Με κυνηγητά στους δρόμους. Με ενέδρες στο αυτοκίνητο του μητροπολίτη, όταν τολμούσε να βγει σε κάποιο χωριό τής περιοχής. Αστυνομικοί που επέστρεφαν γδαρμένοι στα σπίτια τους, με τις στολές γεμάτες από τα σπασμένα αυγά.

Ο Δημήτριος έφυγε από τη Λάρισα. Προτίμησε μια μικρή πολιτεία τής Μακεδονίας. Στη θέση του ήρθε ο μακαριστός Ιγνάτιος. Και τώρα ο Ιερώνυμος.

Τώρα, άλλη εποχή. Άλλος ηγέτης, φωτεινή προσωπικότητα. Φάρος όλων και για όλους. Με λόγο και, απ’ ό,τι πληροφορήθηκα, με όνειρα για ενεργό συμμετοχή τής Εκκλησίας σε κάθε κοινωνική πτυχή.

Και λέω, ναι, επιτέλους. Να ακουστεί θαρραλέος λόγος για τα κοινωνικά προβλήματα, για ό,τι ταλανίζει το σύγχρονο άτομο. Γιατί έτσι πρέπει να είναι η Εκκλησία. Με Φωνή και Δράση φανερή πλάι στους αδύναμους. Να υπερασπίζεται την Ελευθερία και η Αδελφοσύνη. Η Ελευθερία είναι γεμάτη σεβασμό για τον συμπολίτη και τα δικαιώματά του. Η Αδελφοσύνη είναι αυτή που δροσίζει το κοινωνικό σώμα με φροντίδα και συμπόνοια για τους άλλους.

Η εποχή μας, περισσότερο από κάθε άλλη, είναι η εποχή τών αντιφάσεων και των αντιθέσεων. Οι έννοιες της Ελευθερίας και της Αδελφοσύνης έρχονται να μας συναντήσουν, άλλοτε περίτρανα δικαιωμένες και άλλοτε κατακερματισμένες, κατασπιλωμένες και κατακρεουργημένες. Αρκεί ένα ελάχιστα παρατηρητικό βλέμμα γύρω μας για να διαπιστώσουμε αυτές τις αντιφάσεις. Άλλωστε η πληροφόρηση είναι τόσο πλήρης και άμεση, που δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη έρευνα ώστε να μας προσφερθεί.

Βεβαίως, η εποχή μας, εντονότερα από κάθε άλλη, χαρακτηρίζεται και από το αίτημα της αμφισβήτησης. Τα πάντα αμφισβητούνται, τα πάντα αναιρούνται, τα πάντα ξεγυμνώνονται πανεύκολα από τους μύθους, έτσι ώστε συχνά αποκαλύπτεται η δραματικότητα που μπορεί να περιέχουν. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το αίτημα της Ελευθερίας και της Αδελφοσύνης αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Το αίτημα αυτό το εκφράζει με τον ορθότερο και πληρέστερο τρόπο ο Χριστιανισμός.

Πολύ πριν οι διάφοροι «…ισμοί», όπως ο μαρξισμός, ο φιλελευθερισμός και όποιο άλλο ιδεολογικό ή φιλοσοφικό κίνημα μιλήσει για τον Άνθρωπο, ο Χριστιανισμός μίλησε για όλα, καταθέτοντας στον παγκόσμιο πολιτισμό την πληρέστερη πρόταση ζωής που υπερασπίζεται την Ελευθερία και ευαγγελίζεται την Αδελφοσύνη. Η πρόταση αυτή, παρά το ότι η ηλικία της μετρά δυο χιλιετίες, παραμένει έφηβη, θαλερή, προσιτή, λιτή, ειρηνική, και τούτο γιατί ως θεμέλιο λίθο της έχει την Αγάπη, προσφέροντας στον άνθρωπο την εσωτερική πληρότητα και τη γαλήνη.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως η Εκκλησία θα πρέπει να περιοριστεί στα «δικά» της. Διαφωνώ κάθετα, υποστηρίζοντας το ακριβώς αντίθετο. Γιατί δεν μπορώ να δεχτώ πως τα «δικά» της αφήνουν έξω την καθημερινότητα του ατόμου, όλα όσα δηλαδή διαμορφώνουν την κοινωνική εικόνα και διαταράσσουν τα βασικά δικαιώματα του ανθρώπου στη ζωή. Για να «θεραπεύσει» η Εκκλησία την πνευματική σφαίρα τού ανθρώπου, θα πρέπει πρώτα να δώσει τον αγώνα της για να «θεραπεύσει» την καθημερινότητα του ατόμου ως πολίτη, ως νέου, ως συζύγου, ως γονέα, ως υπαλλήλου, ως επιχειρηματία, ως διανοούμενου, ως καλλιτέχνη, ως ασθενή, ως απόμαχου. Η Εκκλησία θα πρέπει να βρίσκεται σε όλους τους κοινωνικούς προμαχώνες εν αγρυπνία, πάντα ανήσυχη, πάντα μαχόμενη, πάντα τρυφερή και παρηγορητική.

Η Εκκλησία έχει και πρέπει να έχει λόγο τόσο σε θέματα υγείας, όσο και σε θέματα παιδείας. Έχει και πρέπει να έχει λόγο τόσο σε θέματα πολιτισμού, όσο και σε θέματα που έχουν σχέση με την ατομική οικονομία και τη δυνατότητα να ζει αξιοπρεπώς ο άνθρωπος. Ακόμα και σε θέματα εθνικού ενδιαφέροντος, όπως αυτό της υπογεννητικότητας.

Δεν μπορεί να μην έχει λόγο η Εκκλησία, όταν στα δικά της συσσίτια βρίσκουν καταφύγιο χιλιάδες συνάνθρωποί μας.

Δεν μπορεί να μην έχει λόγο η Εκκλησία σε κοινωνικά θέματα, και να έχει η κάθε τηλεπαρουσιάστρια και ο κάθε τηλεπαρουσιαστής, που προβάλει κενά πρότυπα ζωής.

Ποια λογική απαγορεύει στην Εκκλησία να υπερασπιστεί τη συζυγική πίστη, τη σεμνότητα της συμπεριφοράς, τον αλτρουισμό, την ανάγκη τής πατριδογνωσίας και ό,τι άλλο σημαδεύει ελλειμματικά τη ζωή τού ατόμου;

Ποια λογική μπορεί ν’ απαγορεύσει στην Εκκλησία να καυτηριάσει τα προβλήματα στα νοσοκομεία και να ζητήσει καλύτερη περίθαλψη για τους ασθενείς;

Ποια λογική μπορεί να απαγορεύσει στην Εκκλησία να εναντιωθεί απέναντι σε εμφανή ψέματα που ενίοτε εμφανίζονται σε σχολικά βιβλία; Έχει δικαίωμα να μιλά για την Παιδεία ο κάθε εκσυγχρονιστής που κινείται από κομματικές ιδεοληψίες, ο όποιος εκπρόσωπος μιας κοινωνικής ομάδας και δεν έχει ο φωτισμένος κληρικός;

Ποιοι είναι αυτοί που έχουν δικαίωμα να περιορίσουν την Εκκλησία στις προσευχές για την ψυχή τού ανθρώπου και να της απαγορεύσουν να έχει δικαίωμα λόγου και αντίδρασης σε όσα βασανίζουν την ψυχή, το πνεύμα και το σώμα τού ανθρώπου;

Το αίτημα του σύγχρονου Έλληνα, τουλάχιστον, θα πρέπει να είναι η ενεργός συμμετοχή τής Εκκλησίας σε όλα όσα έχουν σχέση με τη ζωή του και την καθημερινότητά του.

Η Εκκλησία έχει την αποδοχή τού συντριπτικού συνόλου τής κοινωνίας, ακόμα και εκείνων που δεν θρησκεύονται. Έχει πολύ περισσότερη αποδοχή απ’ ότι τα ποσοστά ενός κόμματος, που στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να φτάνουν το υπερ-αισιόδοξο 38 ή έστω 40%.

Είναι γελοίο να υποστηρίζει κανείς ότι μπορεί να έχει λόγο για κοινωνικά προβλήματα ένα κόμμα που μετά βίας συγκεντρώνει το 3 ή το 8% και να μην έχει η Εκκλησία, που είναι και η μόνη που αρθρώνει λόγο για την Αδελφοσύνη και την Αγάπη.

Το κεντρικό δίδαγμα του Χριστιανισμού, όπως το ξέρουμε άλλωστε, είναι η αγάπη. Αυτή είναι ένα απόλυτο χρέος που τίθεται στον άνθρωπο. Με αυτήν ο Χριστιανισμός είναι η απόλυτη θρησκεία. Κάθε αγώνας που έχει κίνητρο την αγάπη απέναντι στον εξουθενωμένο άνθρωπο της εποχής μας, είναι ιερός αγώνας και αυτόν τον αγώνα πρέπει να συνεχίσει να τον δίνει και να τον γιγαντώσει η Εκκλησία.

Για τούτο και αυτό το σημείωμα. Θεωρώ εσωτερική επανάσταση τη στάση του νέου μητροπολίτη τής πόλης και είθε να υπάρξουν πολλοί μητροπολίτες που να ηγηθούν στον τόπο τους μιας άλλης συμπεριφοράς.