Αστυνομική λογοτεχνία με απαιτήσεις...

 

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

--------------------------------------

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

---------------------------------------

 

‘‘…η ζωή μπορεί μερικές φορές να αποδειχθεί

καταπληκτικό μέρος για να μείνει κανείς’’.

 

Εύα Γκαρθία Σάενθ ντε Ουρτούρι:

 

«Οι τελετουργίες του νερού»

 

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

 

Η Βιτόρια είναι η πρωτεύουσα της χώρας τών Βάσκων, μιας περιοχής με έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, πλούσια κελτοϊβηρική μυθολογία, όπως και πολλούς μεσαιωνικούς μύθους. Η συγγραφέας, που γεννήθηκε και ζει στην Βιτόρια, γράφει για την πόλη της, γράφει για την πατρίδα της, την χώρα των Βάσκων. Επιλέγει να μιλήσει γι’ αυτήν, για την ιστορία, αλλά και το περιβάλλον, για τις παραδόσεις, αλλά και τα ήθη της, με ένα αστυνομικό μυθιστόρημα φαντασίας. Αλλά, σπουδαίο μυθιστόρημα…

Είναι σπουδαίο γιατί είναι βαθιά ανθρώπινο, είναι θαυμάσια χτισμένο ως μυθοπλασία, χρησιμοποιεί χαρακτήρες καθημερινούς που δεν έχουν τίποτε υπερβολικό στην καθημερινότητά τους, ενώ παράλληλα ξεδιπλώνει την φαντασία της με εντυπωσιακό τρόπο, έτσι ώστε να καθηλώνει τον αναγνώστη με τις συνεχείς ανατροπές της μυθοπλασίας. Το τέλος τού μυθιστορήματος είναι λυτρωτικό, με το καλό να υπερισχύει του κακού. Η ελπίδα και η αισιοδοξία, αναδεικνύονται, επίσης, ως βασικά στοιχεία τής ζωής.

Το «Οι τελετουργίες του νερού» αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματός της «Η σιωπή της λευκής πόλης», με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Η μυθοπλασία, στο προηγούμενο μυθιστόρημα ξεκινούσε την Κυριακή, 24 Ιουλίου 2016. Στο νέο ξεκινά στις 17 Νοεμβρίου 2016.

 Στο προηγούμενο, ο κεντρικός άξονας της ιστορίας, Ουνάι Λόπεθ ντε Αγιάλα, αξιωματικός τής αστυνομίας, εξειδικευμένος στη μελέτη και τον σχηματισμό τής προσωπογραφίας τών εγκληματιών, φτάνει στην λύση μιας σειράς εγκλημάτων με τίμημα τη ζωή του. Ευτυχώς για αυτόν, η σφαίρα τού δράστη, που σφηνώνεται στον λαιμό του, του προκαλεί σοβαρή βλάβη μόνο στην φωνή του.

Στο νέο, η μυθοπλασία ξεκινά με τον Ουνάι Λόπεθ ντε Αγιάλα να προσπαθεί να ξαναμιλήσει, καθώς στην περιοχή του εμφανίζεται μια ανθρωποκτονία ιδιαίτερα μυστηριώδης, με όλα τα στοιχεία να δείχνουν πως δεν είναι καθόλου απλή.

Γύρω από τον αστυνόμο Αγιάλα κινούνται ενδιαφέροντα πρόσωπα που εκφράζουν και μια ιδιαιτερότητα, η οποία αυξάνει το ενδιαφέρον τού αναγνώστη, καθώς αναπτύσσεται η μυθοπλασία.

Είναι η πεισματάρα συνάδελφός του Εστίμπαλιθ Ρουίθ ντε Γκάουνα, το άλλο του μισό στις υποθέσεις που αναλαμβάνει, αλλά και το σημαντικό στήριγμά του στην ιδιωτική του ζωή.

Είναι η προϊσταμένη του, υποδιευθύντρια της αστυνομικής διεύθυνσης, Άλμπα Ντίαθ ντε Σαλβατιέρα. Ανάμεσά τους υφέρπει ένας ισχυρός έρωτας, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να ακροβατεί, μέσα σε μια εκρηκτική ατμόσφαιρα, για να ισορροπεί το υπηρεσιακό χρέος με το ιδιωτικό πάθος.

Είναι ο 90χρονος παππούς του, κάτι περισσότερο από φίλος του, πρότυπο αντοχών και πηγή σοφίας.

Είναι ο σχεδόν νάνος αδελφός του και ο ισχυρότατος δεσμός τής μεταξύ τους αγάπης.

Ο προσωπικός κόσμος τού Αγιάλα είναι ένας ήρεμος κόσμος, και ο ίδιος θεωρεί ευλογία το ότι ζει στη δύσκολη χώρα τών Βάσκων με την ιδιαίτερα πλούσια μυθολογία και τον ιδιότυπο πολιτισμό της.

 

Απέναντί του είναι ο κόσμος τού εγκλήματος, μια ιδιαίτερα σύνθετη υπόθεση που αφορά χαρακτηριστικές ανθρωποκτονίες, με συγκεκριμένο ‘‘τελετουργικό’’. Οι ανθρωποκτονίες αυτές έχουν ιστορικό παρελθόν.

Η συγγραφέας χρησιμοποιεί την τεχνική τής επιστροφής στο παρελθόν, με παράλληλες αφηγήσεις, δημιουργώντας ένα δεύτερο αφήγημα μέσα στο κύριο. Ενώ οι υποθέσεις τών ανθρωποκτονιών αφορούν την περίοδο 17/11/2016 μέχρι 25/1/2017 και εξελίσσονται με την αφήγηση σε α΄ πρόσωπο του αστυνόμου Αγιάλα, η συγγραφέας ανοίγει την αυλαία τού παρελθόντος με δική της αφήγηση σε γ΄ πρόσωπο, για να παραθέσει γεγονότα τού καλοκαιριού τού 1992, με τον αστυνόμο Αγιάλα 16χρονο, τότε.

Εδώ, πρέπει να επισημανθεί η ιδιαίτερη μαστοριά τής Εύα Γκαρθία Σάενθ ντε Ουρτούρι, η οποία δημιουργεί ένα νέο αφήγημα, που θα μπορούσε ν’ αποτελέσει ξεχωριστεί ιστορία, αλλά γίνεται και ένας από τους κύριους μοχλούς τής εξέλιξης του νέου μύθου.

 

Τι κρύβεται όμως κάτω από τους φόνους και τις εκτενείς αναφορές τής συγγραφέως στην κελτοϊβηρική μυθολογία; Η ίδια η συγγραφέας εξομολογείται:

«Κεντρικό θέμα αυτού του μυθιστορήματος είναι η πατρότητα και η μητρότητα. Τις σελίδες του τις διατρέχουν καλοί και κακοί γονείς: βλαβεροί, απόντες, αναποφάσιστοι, τυραννικοί, παππούδες που εκτελούσαν χρέη γονέων και θείες που σώζουν και αγωνίζονται σαν μητέρες… Πρόθεσή μου ήταν να αναλογιστώ πάνω στη συνειδητή απόφαση που συνεπάγεται για τον καθένα από εμάς το να γίνει καλός πατέρας ή κακή μάνα, ανεξαρτήτως του φορτίου που κουβαλάει έκαστος…»

Η σεξουαλική κακοποίηση κόρης από διεστραμμένο πατέρα γίνεται αιτία των δεινών, όταν η κόρη θα θελήσει να εκδικηθεί, όχι τόσο τον πατέρα της, όσο άλλα πρόσωπα, των οποίων η ευθύνη είτε δεν ανιχνεύεται κάπου, είτε ανιχνεύεται ελάχιστα. Εμμονές της κόρης γίνονται το όχημα που θα οδηγεί το κακό, σπέρνοντας τον θάνατο. Οι υποθέσεις που καλείται να λύσει η τοπική αστυνομία εμφανίζονται περισσότερο από σκοτεινές. Γεγονότα που είχαν την αφετηρία τους στο καλοκαίρι τού 1992, αποκτούν θλιβερή σημαντικότητα είκοσι τέσσερα χρόνια μετά.

Στην εξέλιξη της μυθοπλασίας, όλοι οι χαρακτήρες που εμπλέκονται είτε άμεσα, είτε έμμεσα, αποφλοιώνονται με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να βρίσκεται μπροστά σ’ έναν ψυχολογικό χάρτη με έντονες κοινωνικές διαστάσεις, παρακολουθώντας άφωνος τις ζωές των άλλων. Και όταν εν τέλει αγγίζει την λύση, εισπράττει και την λύτρωση που υπόσχεται η λογοτεχνία.

Το «Οι τελετουργίες του νερού» είναι ένα καταιγιστικό, στιβαρό μυθιστόρημα, με αρκετές, όμως, τρυφερές στιγμές, οι οποίες και του δίνουν μια διαφορετική γοητεία, λειτουργώντας ως ανάσες ζωής και ελπίδας στο όλο σκηνικό της αγωνίας.

 Λάρισα, 22/10/2020