Ανδρέας Γιαννούτσος: Μια έκθεση

 Οι "Χartινες κυρίες" του

 Από τον Άγγελο Πετρουλάκη

Δεκέμβριος, 14. Βράδυ Παρασκευής. Αχνό ψιλόβροχο, παγωμένο, υγρασία που φτάνει στα κόκαλα και μια εικόνα αραιής ομίχλης. Αραιή η κυκλοφορία. Ελάχιστοι πεζοί στα πεζοδρόμια, μουσκεμένες μοναξιές σε σκουρόχρωμα πανωφόρια.

Πλησιάζω στην Πινακοθήκη, έχοντας έναν λόγο ν’ απασφαλίσω το κυτίο τής μνήμης. Εδώ, πριν πενήντα χρόνια ήταν μόνο χωράφια. Κάποιες Κυριακές φτάναμε μέχρι εδώ με τους προσκόπους. Μικρή εκδρομή, μεγάλη η προσδοκία της όμως. Άλλωστε ποιες ήταν οι χαρές μας, τότε στα 1966-1969, στη Λάρισα;

Ανάμεσα στους φίλους τής ομάδας και ο Ανδρέας Γιαννούτσος. Ο ‘‘ζωγράφος’’ μας…

Ποιος να το φανταζόταν πως πενήντα χρόνια μετά, θα έφτανα μέχρι εδώ, για τις «Χartινες κυρίες» του;

Τελειώσαμε το Γυμνάσιο – εγώ, μεγαλύτερος, έναν χρόνο πριν - και ο Ανδρέας βρέθηκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στην Αθήνα, σπουδάζοντας Γλυπτική και Σκηνογραφία. Αυτός ήταν ο κόσμος του. Μέσα από το Σχέδιο και το Χρώμα ονειρευόταν…

Με το Σχέδιο και το Χρώμα έστησε τον κόσμο του. Θαυμαστό κόσμο, συνάμα και σεμνό. Λαρισαίος πάντα, που σημαίνει εδώ, σ’ αυτήν την πόλη του κάμπου, την πόλη μας, δημιούργησε κι έστησε την πορεία του.

Πρώτη του ατομική έκθεση το 1979 στις «Δημιουργίες». Ακολούθησαν κι άλλες, πολλές. Στη Δημοτική Πινακοθήκη, στου Βλαχούλη… Και στην Αθήνα, επίσης. Στις αίθουσες «Αρένα», «Αντήνωρ», «Γκαίτε», «Τιτάνιουμ» και άλλες…

Οι θεματολογίες; Πολλές «Αντι κείμενα», «Αστικά», «Ερωτικά», «Πιθανοί τόποι» κ.ά. (Από εκείνη την εποχή, ένας «Ρεμπέτης» του, που έχω στην κατοχή μου, δεσπόζει στον προσωπικό μου χώρο, ως ένα από τα πιο αφηγηματικά και κορυφαία έργα, που με συνοδεύουν…)

Όμως ακολούθησε και μια σημαντική θητεία. Η Λάρισα σε κάποια στιγμή αποκτά Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, στην οδό Σωκράτους. Ο Ανδρέας αναλαμβάνει διευθυντής του και για επτά χρόνια επιτελεί σημαντικό έργο. Το Εικαστικό Κέντρο όμως είναι βραχύβιο. Δεν μπορείς να κάνεις πολιτιστικές παρεμβάσεις χωρίς χρήματα. Κάθε μορφή Τέχνης απαιτεί δαπάνες, συχνά μεγάλες. Όσοι πιστεύουν το αντίθετο είναι και άσχετοι και γελοίοι. Η Αναγέννηση υπήρξε και γιατί πίσω από τους μεγάλους δημιουργούς υπήρξε χρήμα, πολύ χρήμα.

Παράλληλα ο Ανδρέας Γιαννούτσος ασχολείται και με το Θέατρο. Γόνιμη η πορεία του κι εκεί. Σκηνικά, κουστούμια, αφίσες. Στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, την «Ιστορία του Αλή Ρέντζο Αγά» του Μάρκαρη, τον «Πειρασμό» του Ξενόπουλου.

Στο χειμωνιάτικο τοπίο τού Δεκεμβρίου, ολόφωτη η Πινακοθήκη «Κατσίγρα», το όνειρο του αείμνηστου γιατρού. Αρκετοί φίλοι, πολλοί οι Λαρισαίοι που έχουν σπεύσει. Εκεί και ο Δήμαρχος. Στις χαρές της και η Άννυ Ψαρρά – Περίφανου, αντιπρόεδρος, που τόσο πασχίζει, γι’ αυτήν. Δικαιολογημένα. Η έκθεση του Ανδρέα Γιαννούτσου είναι γεγονός, μεγάλο γεγονός για τη Λάρισα των δημιουργών.

Κάπου διακόσια (!) έργα. Ο Μίλτος Παπανικολάου, Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης τού Α.Π.Θ., τον χαρακτηρίζει ως κορυφαίο «κολορίστα». Πώς αλλιώς; Αφού τα χρώματα ανατρέπουν κάθε προσδοκία, παύουν να είναι χρώματα, κινούνται ανάμεσά μας, βγαίνουν από τα κάδρα, μας μιλούν, αφηγούνται ιστορίες τού μέσα μας κόσμου, ανασυνθέτουν τις σπασμένες φόρμες και επιβεβαιώνουν αυτό που ο Ανδρέας γράφει στην αρχή τού καταλόγου τής έκθεσής του: «Πριν απ’ όλα οι ψίθυροι και ήχοι της καρδιάς μου, οι σιωπές της».

Νησίδες σιωπής όλοι οι πίνακες. Αφηγηματικές τής εσωτερικότητας, της κατάστασης που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο όταν αφήνει το σώμα του και βυθίζεται σε όνειρα, προσδοκίες, ματαιώσεις, ανεκπλήρωτους έρωτες… Η εσωτερική αγωνία του δημιουργού, πανταχού παρούσα. Τα έργα αποκωδικοποιούσαν εσωτερικούς μονολόγους για την ουσία τής ίδιας της ζωής.

Να είναι καλά ο Ανδρέας, να μας ταξιδεύει…

Να είναι καλά και οι άνθρωποι της Πινακοθήκης, να μας δίνουν τέτοιες χαρές.