Θάνατος ο ισοπεδωτικός...

                      Κρυφοί έρωτες (απόσπασμα) - Σύγχρονοι Ορίζοντες

(Από το ημερολόγιο του Σταμάτη Πανόπουλου)

 

11 Απριλίου

 

Ο Πέτρος ταξιδεύει στο πουθενά...

Εμείς πού ταξιδεύουμε;

Ο Γιώργος, ο Τζιοβάνι, ο Ρούλης, ο Θανάσης, ο Κώστας, ο Δημήτρης, ο Αντώνης, ο Χρήστος, ο Αστέρης, ο Κούλης... Όλοι, σχεδόν όλοι απ’ αυτούς που μείναμε, ήμασταν εκεί...

Καθίσαμε όλοι μαζί σ’ ένα μεγάλο τραπέζι, στην «Αίθουσα Δεξιώσεων». Μας χώρεσε...

Είκοσι δυο. Έλειπαν δέκα. Ένας στην Αθήνα, ένας στη Ζυρίχη, ένας στο Λονδίνο. Οι άλλοι εφτά -μαζί με τον Πέτρο- εκεί, λίγα μέτρα πιο πέρα από την «Αίθουσα Δεξιώσεων», εκεί που οι τάφοι έχουν τη δική τους πολιτεία.

Μετά τον καφέ προχωρήσαμε ανάμεσα στα μνήματα. Τάφοι απόλυτα στοιχημένοι, σκαμμένοι από τον εκσκαφέα του δημοτικού κοιμητηρίου.

Τάφοι κάθε αισθητικής και κάθε οικονομικού κόστους. Τάφοι που αποκάλυπταν καθημερινή φροντίδα και τάφοι εγκαταλειμμένοι. Τάφοι υπερήλικων, αλλά και τάφοι μικρών παιδιών.

Θάνατος ο ισοπεδωτικός!

Φωτογραφίες ανθρώπων που κάποτε μπορεί και να είχαν αγαπηθεί παράφορα. Ούτε η αγάπη προστατεύει από το θάνατο.

Λυτρωτικό θάνατο έχουμε. Άραγε να υπάρχει και λυτρωτική αγάπη;

Ψάχνοντας τους τάφους των παλιών συμμαθητών, βρίσκαμε κι άλλους, ανθρώπων που γνωρίσαμε ή και που έχουν αφήσει έντονες θύμησες...

Του ποδοσφαιριστή που ξεσήκωνε τις εξέδρες κι έκανε τους φιλάθλους να παραμιλούν, φωνάζοντας ως ιαχή τ’ όνομά του...

Του τροβαδούρου που συνόδεψε τους εφηβικούς μας έρωτες και που, αργότερα, έκλαιγε μαζί μας άλλους έρωτες, ανεκπλήρωτους... Από μαράζι πεθαμένος. Αφού πρώτα είχε δει το θάνατο του γιου του... Άραγε να υπάρχει μεγαλύτερος πόνος απ’ αυτόν που προκαλεί ο θάνατος του παιδιού σε γονιό;

Περπατούσαμε ανάμεσα στα μνήματα, άλλοι βυθισμένοι σε σκέψεις, άλλοι κουβεντιάζοντας. Όλοι πρώην συμμαθητές, όλοι μελλοντικοί συγκάτοικοι αυτού του χώρου. Οι περισσότεροι με γκρίζα και αραιωμένα μαλλιά, κοιλίτσα και κουρασμένο πρόσωπο. Καράβια έτοιμα να παροπλιστούν, ή να μετατραπούν σε φορτηγίδες λαθραίων ταξιδιών...

Έναν-έναν τους βρήκαμε όλους. Τον Γιώργο Κουράκη, το Θανάση Καραπάνο, το Θανάση Αποστολό, τον Άγγελο Πετράκη -που τον φωνάζαμε Λάκη Καούνα- τον Κώστα Κάλφα, το Θοδωρή Σαμπέλη...

Τα ονόματά τους χαραγμένα σε σταυρούς...

Και οι ηλικίες τους, επίσης...

«Ετών 42, ετών 43, ετών 44, ετών 47, ετών 49»

Στα 45 και στα 46 τους δεν έφυγε κανείς. Πάλι καλά...

Περπατούσαμε πλάι-πλάι με το Γιώργο. Μου είπε πως εδώ και μια βδομάδα έχει πρόβλημα όταν ουρεί. «Βγάζω πέντε-δέκα σταγόνες και με πόνο... Μίλησα με το γιατρό. Από αύριο αρχίζω τις εξετάσεις». Τον ρώτησα πώς πάει με την ερωτική του ζωή. «Πλάκα μου κάνεις;», με ρώτησε ανταπαντώντας μου. «Πού και ποια; Μόνο για κατούρημα τη βγάζω...»

Ο Ρούλης, ένα βήμα πιο πίσω, μάλωνε με τον Τζιοβάνι για τα κινητά και για τ’ αυτοκίνητα. Γύρισα και τους έκανα την ίδια ερώτηση. Κοιταχτήκαμε στα μάτια... Ο Ρούλης κάθισε στο πεζούλι από τον τάφο του Κώστα. «Κώστας Κάλφας, καθηγητής, ετών 43». Άναψε ένα τσιγάρο και με ρώτησε αν ξέρω το ανέκδοτο με το πήδημα και τον ποδαρόδρομο. Όχι, του απάντησα. «Ευκαιρία», μου λέει, «να το μάθεις. Πήγε κάποιος στον καρδιολόγο του για εξετάσεις. Αφού ο γιατρός συγκέντρωσε και τ’ αποτελέσματα από τις μικροβιολογικές εξετάσεις, τα τεστ κόπωσης, τα ντόπλερ και όλα τα συναφή, κουνάει με σκεπτικισμό το κεφάλι του. Φίλε μου -λέει στον ανθρωπάκο- την έχεις άσχημα. Αν συνεχίσεις έτσι πας για έμφραγμα. Πρέπει ν’ αλλάξεις τρόπο ζωής. Δίαιτα και άσκηση. Ό,τι πεις γιατρέ, συμφωνεί τρομοκρατημένος ο ανθρωπάκος. Ποια δίαιτα ν’ ακολουθήσω; Βγάζει ο γιατρός απ’ το συρτάρι του γραφείου του ένα τυπωμένο χαρτί και του το δίνει. Να, του λέει. Εδώ έχει όλες τις οδηγίες για τα γεύματα, τις θερμίδες, τα λίπη και ό,τι άλλο πρέπει να κάνεις. Σύμφωνοι, λέει ο ανθρωπάκος. Πες μου, τώρα και για την άσκηση. Κάθε πρωί θα τρέχεις δεκαπέντε χιλιόμετρα. Τινάχτηκε σαν ελατήριο ο ανθρωπάκος. Τι μου λες γιατρέ. Πώς να τρέχω κάθε πρωί δεκαπέντε χιλιόμετρα; Ούτε χρόνο έχω, ούτε αντοχές. Ο γιατρός τον κοιτάζει και πάλι με σκεπτικισμό. Υπάρχει και εναλλακτική μέθοδος, του λέει μετά από λίγο. Να πηδάς κάθε πρωί τρεις φορές τη γυναίκα σου. Γουρλώνει τα μάτια του ο ανθρωπάκος, στεγνώνει το στόμα του. Να σου πω γιατρέ, απαντά μετά από λίγο. Τώρα που το καλοσκέφτομαι, σάμπως τι είναι τα δεκαπέντε χιλιόμετρα;»

Λυθήκαμε όλοι στα γέλια. Ίσως κι ο Κώστας, αν μας άκουγε από κάπου ψηλά... Όταν ηρεμήσαμε ο Ρούλης ξαναμίλησε. «Άκουσε Σταμάτη. Τώρα τελευταία μια γκόμενα μόνο γεμίζει τη ζωή μου: Η συλλογή που κάνω με τα παλιά ρολόγια... Μου φτάνει και με περισσεύει αυτή... Αυτή χαϊδολογώ καθημερινά. Και να σου πω και κάτι άλλο: Κάποτε λογάριασα τα έξοδα. Μου έχει κοστίσει λιγότερο απ’ ό,τι οι γκόμενες. Και να σκεφτείς πως είναι ολόκληρη περιουσία...»

Μπροστά στον τάφο του Κουράκη, ο Ρούλης με πήρε παραπέρα και δείχνοντάς μου το Θανάση με ρώτησε αν είχα μάθει κάτι για τη γυναίκα του. Του απάντησα αρνητικά και τον ρώτησα με τη σειρά μου τι ήξερε;

«Την έπιασε να πηδιέται με τον αδελφό του. Έγινε χαμός. Λένε πως και το τρίτο τους παιδί είναι από τον αδελφό του. Ο Θανάσης έφυγε από το σπίτι και μένει σε ξενοδοχείο. Στο μεταξύ έχουν πρόβλημα και στη δουλειά, αφού όλες τις αντιπροσωπείες τις έχουν μαζί... Ακόμα, ακούγεται ότι τελευταία έχουν δει το Θανάση στο ‘‘Θεαγένειο’’... Φημολογείται ότι έχει καρκίνο...»

Άλλη μια πτυχή της ζωής... Ευτυχώς που δεν έφτασε στον Πολυγόπουλο, για να στήσει ένα ακόμα ρεπορτάζ.

Μετά ξεχάστηκε ο Πέτρος. Απ’ τη γυναίκα του Θανάση, η συζήτηση, στράφηκε και στις γυναίκες κάποιων άλλων, αλλά και σε ιστορίες καθημερινής τρέλας, όπως θα τις τιτλοφορούσε ο Μπουκόφσκι. Ο Αντρέας Γεωργίου είπε για τις πολωνέζες που πρόσφατα έφερε ένα μπαρ και που «σου κόβουν την ανάσα». Ανάμεσα στους τάφους περιγραφές γυναικών που έφτασαν μέχρι τη μικρή, υγρή μας πολιτεία, για ν’ αναθερμάνουν τον πόθο ανθρώπων που έχουν βάλει εδώ και καιρό τα αισθήματά τους στον καταψύκτη.